Co nowego w roku 2019?

W roku 2019 Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski planuje różnorodne działania wokół swojej Kolekcji Sztuki. Wśród premierowych wystaw największa to zbiorowy projekt Plastyczność planety. Poza tym przygotowywanych jest kilka indywidulanych pokazów polskich twórców: Wojtka Pustoły, Janka Simona, Marii Lobody i Karola Radziszewskiego. Publiczność może liczyć na ósmą edycję cyklu Project Room, który daje szansę na instytucjonalny debiut młodym polskim artystom. Po raz pierwszy w U–jazdowskim powstanie wystawa zachęcająca do dotykania dzieł Dotknij sztuki. Tematem Ogrodu Miejskiego Jazdów w nadchodzącym roku będzie woda. Na widzów kina w Ujazdowskim czekają dwa przeglądy. Będą też dyskusje o sztuce i nie tylko, publikacje, oprowadzania, warsztaty, rezydencje i kolejne numery „Obiegu”.

Kluczowym projektem pierwszej połowy nadchodzącego roku, który wpisuje się w ważną dla programu U–jazdowskiego refleksję nad globalnymi procesami, będzie Plastyczność planety. Główną ideą wystawy jest namysł nad gwałtowną i głęboką zmianą przyrody. Twórcza siła natury inspiruje większość prezentowanych dzieł. Główną część wystawienniczą dopełni równoczesna prezentacja przygotowana przez grupę Forensic Architecture – Centrum Natury Współczesnej – gdzie metodami śledczymi zostanie prześwietlone to, co grupa nazywa naturobójstwem. Na projekt złożą się także program filmowy oraz specjalne wydanie internetowego magazynu „Obieg”. Plastyczność planety rozpocznie się w marcu.

Największą wystawę drugiego półrocza stworzy holenderski duet Bik Van der Pol, który wykorzysta Kolekcję Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Projekt zakłada zbadanie kolekcji pod kątem historii instytucji i przemian, jakich była świadkiem od momentu założenia w latach osiemdziesiątych XX wieku do dziś. Początek przewidziany jest na październik 2019.

Kolekcja zostanie również wykorzystana w eksperymentalnym projekcie edukacyjnym, w którym publiczność za pomocą platformy internetowej sama dokona wyboru prac na wystawę. Działania wokół zbiorów U–jazdowskiego prowadzone będą także w przestrzeniach Magazynu Otwartego Kolekcji, tworzonego w zabytkowych piwnicach zamku. Natomiast uruchomienie portalu Mediateki pozwoli na udostępnienie pierwszej partii zdigitalizowanych archiwalnych zasobów instytucji.

Kolekcja U–jazdowskiego uwidacznia, w jaki sposób polska sztuka ostatnich dziesięcioleci włączała się w nurt przemian sztuki światowej. Instytucja konsekwentnie wspiera uczestniczących w tych przemianach polskich twórców, gromadząc ich prace, ale także poprzez pomoc w tworzeniu nowych dzieł i prezentowaniu ich w postaci wystaw. W styczniu odbędzie się indywidualny pokaz Wojtka Pustoły CUT, a w lutym rozpocznie się wystawa Janka Simona, której kuratorką jest Joanna Warsza. Poza tym zaplanowane są wystawy Marii Lobody i Karola Radziszewskiego, ta ostatnia pod tytułem Potęga sekretów. W cyklu prezentacji młodych polskich artystów Project Room zaplanowano wystawy Marty Krześlak, Domu Mody Limanka, Jana Moszumańskiego, Wiktorii Walendzik, Horacego Muszyńskiego oraz Róży Dudy i Michała Soi. Zwieńczeniem edycji będzie wieczór wręczenia nagród, którymi międzynarodowe jury wyróżni dwa najlepsze projekty– pierwszą nagrodą w wysokości 20 000 zł i drugą – 10 000 zł.

Siłą napędową wielu niekonwencjonalnych przedsięwzięć w U–jazdowskim jest program performatywny. Kilka z nich będzie kontynuowanych w 2019, jak chociażby PTV. Performans TV, badający wpływ telewizji na współczesne praktyki artystyczne. Platformą wydarzeń z pogranicza performansu, choreografii i tematyki queer jest trwająca od wiosny 2018 roku do wiosny 2019 rezydencja artystyczna niezależnej grupy Kem. Wznowiona zostanie opera egzotyczna na styku teatru, muzyki i sztuk wizualnych – Arcytrudno dojechać na Bródno, którą w U–jazdowskim stworzył Cezary Tomaszewski. Nową propozycją jest projekt performatywno-muzycznyTo Be Real, eksplorujący związki sztuki współczesnej i muzyki klubowej. Do współpracy z U–jazdowskim zostali zaproszeni także Michał Borczuch i Katarzyna Kalwat. Borczuch zrealizuje w przestrzeni galerii międzynarodowy parateatralny Projekt Untitled (Group Portrait), realizowany we współpracy z Nowym Teatrem w Warszawie i Hebbel am Ufer w Berlinie. Natomiast Katarzyna Kalwat przygotuje spektakl-instalację-wystawę zbudowane wokół biografii i twórczości artystki Marii Klassenberg, zapomnianej postaci sztuki współczesnej.

W 2019 roku publiczność po raz kolejny zostanie zaproszona do udziału w projekcie społecznym Ogród Miejski Jazdów – tym razem pod hasłem Oszczędzaj wodę i kąp się z przyjaciółmi. Publikacja podsumowująca tę i wcześniejsze odsłony projektu posłuży do opracowania w przyszłości planów zagospodarowania przestrzeni parku.

Program U–jazdowskiego jak co roku wzmacniany jest przez rezydencje. To jedyny tak rozbudowany program rezydencyjny w kraju, który oferuje artystom miejsce i czas do pracy, umożliwia realizację śmiałych, często mocno osadzonych w kontekście społecznym projektów. Jednym z przykładów jest projekt Alexa Baczyńskiego-Jenkisa; w ramach rezydencji Sprzężenia zwrotne zaprezentuje performans, w którym, przyjmując queerową perspektywę, odniesie się do spektaklu Inne tańce z 1982 roku, przygotowanego przez Akademię Ruchu. Japoński kolektyw hyslom gościł już w U‑jazdowskim w latach ubiegłych. W grudniu wróci z wystawą-instalacją Itte – keatte / Tam i z powrotem.

Na 2019 zaplanowano również nowe publikacje. W pierwszym półroczu ukażą się: między innymi wydawnictwo podsumowujące Project Room 2018 i katalog wystawy Inne tańce pod redakcją Agnieszki Sosnowskiej. W drugiej połowie roku: A Small Anthology of Performance pod redakcją Joanny Zielińskiej, Art Of Liberation. Studium prasoznawcze z lat 1988-2018 Zbigniewa Libery oraz anglojęzyczna antologia Gotong Royong pod redakcją Marianny Dobkowskiej i Krzysztofa Łukomskiego. Ukażą się także kolejne numery „Obiegu”.

U–jazdowski to także kino studyjne, w którym na widzów czekają nowe przeglądy filmowe: Koniec przyjęcia. Kino i głód oraz Kino kryzysów. W ramach pierwszego zaprezentowane zostaną filmy dokumentalne i filmowe prace artystów mierzące się z tematem głodu, niedoborów żywności na świecie, nierówności w dostępie do niej, w kontekście globalizacji i konfliktów. Na program drugiego złożą się obrazy wywodzące się z obszaru nowych mediów, które pokazują europejskie kryzysy jako pozytywną i nieodzowną część każdej zmiany.

Podobnie jak w latach ubiegłych, także w 2019 prowadzone będą szerokie działania edukacyjne. 1 czerwca, w Dniu Dziecka, otwarta zostanie wystawa sensoryczna Dotknij sztuki adresowana do dzieci i osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Nie zabraknie też cykli znanych i lubianych takich jak Smykowizje czy Sztuka z perspektywy. Pojawi się nowy społeczny projekt storytellingowy O!powiedz mi o tym dla rodziców z dziećmi, w szczególności tych samotnie je wychowujących. Nowością będzie też Rodzinna Orkiestra Społeczna Sąsiedztwa uJazdów, która ruszy jesienią.