To był ciekawy rok!

U–jazdowski w 2017

W 2017 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski miało miejsce ponad 60 wydarzeń premierowych. Kilkanaście wystaw, w tym tak głośnych jak Późna polskość czy Utrata równowagi, a także tych prezentujących spojrzenie młodych artystów w ramach {Bank Pekao Project Room}. Stworzono nowy autorski program performatywny. Przez cały rok odbywały się dyskusje i konferencje, koncerty, przeglądy filmowe, rezydencje artystyczne i ponad czterysta warsztatów edukacyjnych. Nastąpiły też znaczące zmiany wizerunkowe, takie jak nowa identyfikacja wizualna i strona internetowa. W roku 2017 U–jazdowski prowadził dialog z widzami na wielu różnych płaszczyznach.

Wystawa Małgorzaty Michałowskiej, która rozpoczęła nowy rok w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, była pierwszą z dziesięciu ekspozycji w ramach {Bank Pekao Project Room}. To projekt wspierający artystów młodego pokolenia, nominowanych przez kuratorów sztuki, dyrektorów instytucji artystycznych i wykładowców akademii sztuk pięknych z całej Polski. W styczniu 2018 międzynarodowe jury wyróżni nagrodami dwie najciekawsze wystawy.

Program Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w 2017 roku skupił się wokół czterech tematów. 

Do pierwszego z nich Artystów diagnozy współczesności należała rozpoczęta pod koniec marca jedna z najbardziej oczekiwanych wystaw mijającego roku, Późna polskość. Formy narodowej tożsamości po 1989 roku. W kilkunastu salach można było obejrzeć ponad setkę prac współczesnych twórców sztuk wizualnych, kina i teatru. Znaleźli się wśród nich m.in. Oskar Dawicki, Maurycy Gomulicki, Nicolas Grospierre, Tomasz Kozak, Honorata Martin, Dorota Nieznalska, Karol Radziszewski, Piotr Uklański, Krzysztof Wodiczko, Julita Wójcik i Artur Żmijewski.

Jednym z najważniejszych wydarzeń zrealizowanych w ramach drugiego tematu Nowe terytoria performatywności był projekt zainicjowany przez The Book Lovers, czyli zespół kuratorski Joanny Zielińskiej i Davida Maroto. Widzowie mogli uczestniczyć w tworzeniu kolejnych rozdziałów powieści kryminalnej Alexa Cecchettiego Tamam Shud. Performanse, spacery po ogrodzie czy seminaria poetyckie złożyły się na fabularną strukturę, w której znalazło się też miejsce dla obiektów i dzieł sztuki. Wszystko po to, by rozwiązać zagadkę tajemniczej śmierci autora-artysty. Kulminacją projektu Tamam Shud była wrześniowa wystawa pod tym samym tytułem; jego finał i publikacja powieści Alexa Cecchetiego nastąpią w 2018 roku.

Na przełomie czerwca i lipca odbył się weekend performatywny The Way We Perform Now [Performans teraz], wydarzenie promujące czwarty numer magazynu „Obieg”, poświęcony współczesnym praktykom performatywnym. Kuratorki Joanna Zielińska i Agnieszka Sosnowska zaprosiły publiczność na spotkanie z brazylijską artystką Laurą Limą, na pokaz wspólnego projektu Marysi Stokłosy i artystki wizualnej Alicji Bielawskiej, na spacerowanie tyłem po ogrodzie z Alexem Cecchettim oraz wizytę w nietypowym sklepie z butami razem z artystą Jean-Pascalem Flavienem.

Wystawą z wyraźnie performatywnym rysem był Pokój i pół Laury Limy. Zaskakiwała już na wejściu wystającymi ze ścian rękami, uszami, a nawet stopami. W każdym z czterech pomieszczeń widzowie odkrywali coraz to nowe sekrety tej dziwnej sytuacji. Eksperymentem performatywnym był interdyscyplinarny projekt w formie studia telewizyjnego PTV. Performance TV, badający wpływ tego medium i jego języka na aktualne praktyki artystyczne. Projekt będzie kontynuowany w 2018 roku.

W ramach programu muzycznego w U–jazdowskim w 2017 roku odbył się cykl {Wydawcy}, czyli spotkania i koncerty polskich niezależnych wytwórni muzycznych o profilu eksperymentalnym.

Trzeci temat Uwspólnianie doświadczenia podjęła otwarta w marcu 2017 roku wystawa Mai Bekan 23 zgromadzenia. Ta pierwsza ekspozycja artystki w Polsce była żywą instalacją i rzuciła światło na związki sztuki z życiem codziennym i polityką. Hasło Uwspólnianie doświadczenia podjął także tegoroczny {Ogród Miejski Jazdów} Usportowiony. Za jego sprawą ożył park wokół Zamku Ujazdowskiego. Przez całe lato można było przekonać się, że sztuka i sport są narzędziami animacji i integracji społecznej. Na terenie wokół Zamku można było między innymi pograć w badmintona, pohuśtać się w hamaku czy nauczyć podstaw rzucania frisbee. Duże zainteresowanie wzbudziły dwa wydarzenia: nietypowy wyścig Cubo Race i gra w statki z udziałem żywych ludzi. Jednocześnie ze startem Ogrodu Miejskiego Jazdów ruszyło także Kino Letnie i seanse pod chmurką. Kino w U–jazdowskim funkcjonuje jednak przez cały rok. W kameralnej sali wyposażonej w najnowszy cyfrowy projektor można obejrzeć wybór najważniejszych aktualnych filmów i tematyczne przeglądy. Do najbardziej interesujących propozycji tego roku należała retrospektywa Chrisa Markera Listopad pachnie czerwienią.

Jesień w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski rozpoczęła się od wystawy Utrata równowagi, ekspozycji, która bada współczesność jako stan chwilowego braku kontroli. To druga z kluczowych wystaw 2017 roku. Nieszablonowa, wciągająca i pełna zawirowań, po których powrót do równowagi zajmuje dłuższą chwilę. Ci, którzy chcą sprawdzić, czy tak jest, mają czas do początku stycznia 2018 roku.

W październiku 2017 roku, w ramach bloku tematycznego Odmienne perspektywy sztuki globalnej, została otwarta wystawa Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem, będąca zwieńczeniem projektu rezydencji artystycznych. W niebanalnej architekturze stworzonej przez Macieja Siudę zostały pokazane działania zespołowe prowadzone dla „wspólnej sprawy” w różnych miejscach kuli ziemskiej.

Do stałych wydarzeń w U–jazdowskim należały spotkania programu dyskursywnego, prowadzone w cyklach: TransformacjeAlternatywne geografie. Przez cały rok regularnie odbywały się warsztaty edukacyjne, w tym między innymi znane i lubiane {Smykowizje}, {Jak smakuje sztuka?}, {Sztuka z perspektywy…} czy {Sztuka nie zna wieku}. Publiczność miała też okazję uczestniczyć w jednym lub w kilku ze 125 oprowadzań.

Nowością, która pojawiła się pod koniec roku 2017, jest projekt {Curating Institution} – seria dyskusji, wykładów lub seminariów. Do udziału w nich zapraszani są zarówno kuratorzy, jak i dyrektorzy ważnych instytucji sztuki współczesnej z całego świata, którzy dzielą się z publicznością swoimi wizjami instytucji krytycznej. Projekt będzie kontynuowany przez cały rok 2018.

Polsko-angielski internetowy kwartalnik „Obieg”, wydawany w nowej formule od 2016, zdobył już czytelników na całym świecie. W 2017 ukazały się cztery numery magazynu, mniej lub bardziej związane z programem U–jazdowskiego: Polskość – znaczenia i praktyki tożsamości narodowej, Performans teraz, Estetyka kontyngencji oraz Terradeformacja. Natomiast „stary” „Obieg” z lat 2004–2015 doczekał się książkowej antologii autorstwa Marcina Krasnego, pt. Spór.

W roku 2017 została wprowadzona nowa identyfikacja wizualna Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, które po raz pierwszy zaczęło komunikować się ze swoimi widzami w ujednolicony sposób. Dzięki temu, różnorodne przedsięwzięcia zyskały wspólną tożsamość. Od pierwszej połowy 2017 roku funkcjonuje też nowa strona internetowa.