2018 w U–jazdowskim
O roku 2018 w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski można powiedzieć jedno – był różnorodny. Eksperymentując z nowymi formatami wystawienniczymi, instytucja potwierdziła performatywny zwrot w programie – pojawiły się wielkie nazwiska ze świata sztuki, ale i artyści młodego pokolenia. Publiczność mogła uczestniczyć w kilkudziesięciu wydarzeniach premierowych – przeglądach filmowych, dyskusjach, warsztatach i projektach społecznych wychodzących poza przestrzenie zamku.
Jednym z pierwszych wydarzeń roku była wystawa Assafa Grubera Pogłoska. Artysta pokazał podczas niej filmy i rzeźby, które skupiały się na kluczowych wyborach dokonywanych przez jednostki, ich codziennym życiu oraz rzeczywistości kształtowanej przez globalną politykę. Otwierana w marcu wystawa choreograficzna Uli Sickle Wolne gesty, zainaugurowała natomiast cykl projektów eksploatujących format wystawy performatywnej, pokazującej w galerii działania na żywo. Zamiast obiektów widzowie mogli przez kilka godzin dziennie oglądać układy choreograficzne z udziałem tancerzy. Niecały miesiąc później w U–jazdowskim rozpoczęła się największa wystawa pierwszego półrocza – Inne tańce – będąca próbą opisania nowych zjawisk w sztuce polskiej, które pojawiły się w ostatnich dwóch dekadach na styku sztuk wizualnych, teatru, performansu i choreografii. Dużym wydarzeniem, także w duchu performatywnym, była solowa wystawa Tori Wrånes. Norweska artystka zaskoczyła nie tylko niezwykłą skalą głosu, ale też performansami z udziałem trolli, które na długo pozostaną w pamięci publiczności. Poza przestrzenią samego zamku widzowie mogli zobaczyć operę egzotyczną Cezarego Tomaszewskiego, jednego z najciekawszych polskich reżyserów, choreografów i performerów, Arcytrudno dojechać na Bródno, stworzoną na motywach opery Stanisława Moniuszki Paria.
W 2018 roku wyprodukowano kolejne odcinki projektu PTV. Performans TV – znanego już publiczności eksperymentalnego programu performatywnego w formie studia telewizyjnego, którego punktem wyjścia jest chęć zbadania wpływu tego medium i jego języka na aktualne praktyki artystyczne. W odcinku 4 duet Małpeczki (Maria Magdalena Kozłowska i Maria Toboła) zabrał widzów w podróż przez żołądek do serca w nieprzewidywalnym kulinarnym show To trzeba zjeść!
Jedną z najgłośniejszych wystaw 2018 roku w U–jazdowskim było Święte Nic Jakuba Juliana Ziółkowskiego. Artysta, według mediów najbardziej wpływowy polski malarz obok Wilhelma Sasnala, pokazał w U–jazdowskim nowe przeważnie prace – rzeźby, obrazy, ceramikę czy instalacje – z których część stworzył we współpracy z żoną, Hyon Gyon, artystką, której twórczość jest bliska założeniom szamanizmu koreańskiego i bezpośrednio odnosi się do transcendentalnej, uniwersalnej energii.
W ramach cyklu {Project Room} odbyło się sześć wystaw: Grzegorza Stefańskiego, Marii Toboły, Weroniki Gęsickiej, Ani Nowak, Karoliny Mełnickiej oraz Karoliny Babińskiej. To projekt wspierający artystów młodego pokolenia, nominowanych przez kuratorów sztuki, dyrektorów instytucji artystycznych i wykładowców akademii sztuk pięknych z całej Polski. Spośród zaprezentowanych projektów międzynarodowe jury wybierze dwie najlepsze wystawy i nagrodzi je I Nagrodą w wysokości 20 000 zł i II Nagrodą – 10 000 zł. Jak co roku projekt zakończy wieczór rozdania nagród {Project Room}, zaplanowany na 25 stycznia 2019 roku.
W 2018 nie mogło zabraknąć Ogrodu Miejskiego Jazdów, który tym razem poświęcony był przyrodzie w środowisku miejskim. Miał, w odróżnieniu od poprzednich, funkcjonalnych edycji projektu, charakter poznawczy. Widzowie wspólnie z artystami, a także botanikami z Ogrodu Botanicznego przyglądali się roślinności w parku otaczającym Zamek Ujazdowski oraz różnorodnym grupom organizmów współzależnych od jej rozwoju – grzybom, owadom, ptakom – a także materii nieorganicznej. Mogli uczestniczyć w warsztatach, spotkaniach i obserwacjach terenowych, między innymi na platformie umieszczonej w koronach drzew.
Jesień w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski rozpoczęła się od wystawy Czekając na kolejne nadejście. Ponad 30 artystów litewskich i polskich stawia pytania o współczesną kondycję społeczną, nowe wyzwania ekonomiczne i perspektywy rozwoju krajów peryferyjnych w warunkach globalizacji. Bezpośrednim powodem tego spotkania było stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę i Litwę. Wystawę można oglądać do 29 stycznia 2019 roku.
W 2018 swój finał w postaci powieści Alexa Cecchetiego Tamam Shud miał projekt artystyczny, zainicjowany w 2016 roku przez The Book Lovers (kuratorzy: David Maroto i Joanna Zielińska). Działania wokół książki zakończyły się w październiku specjalną jej promocją w Love Barze w cysternie, gdzie przy specyfikach przygotowanych przez Alexa Cecchettiego z wykorzystaniem lokalnych ziół, snuto opowieści – między innymi o miłości.
Do stałych wydarzeń w Centrum Sztuki Współczesnej należały spotkania w ramach programu dyskursywnego. Ważnym jego elementem był Curating Institution, czyli program spotkań w formie dyskusji, wykładów lub seminariów. Do udziału w nim zapraszani są zarówno kuratorzy, jak i dyrektorzy cenionych i ważnych zagranicznych instytucji sztuki współczesnej. W 2019 zaplanowana jest jego kontynuacja. Perwersyjna dekolonizacja natomiast to międzynarodowy projekt badawczy i dyskusyjny na temat kryzysu w postkolonialnych badaniach i polityce tożsamościowej. Udział w nim wzięła międzynarodowa grupa robocza złożona z badaczy, ale też z artystów, pisarzy, kuratorów i teoretyków z całego świata.
Ważnym elementem działalności Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski jest program rezydencyjny – pobytów twórczych, dyskusji, warsztatów i seminariów, które swoją kontynuację będą miały w latach kolejnych, także w postaci projektów i wystaw realizowanych przez rezydentów zamku.
W kinie w U–jazdowskim odbyło się 817 seansów filmowych. Wśród najbardziej interesujących propozycji znalazł się przegląd Kino postludzkie.
Przez cały rok regularnie prowadzone były także stałe warsztaty edukacyjne, wśród nowości znalazły się warsztaty sensoryczne i sensoplastyczne Dotknij sztuki oraz przykład edukacji performatywnej, czyli Pięć sposobów na performans. Nie zabrakło też znanych i lubianych Smykowizji, Jak smakuje sztuka? czy Sztuka nie zna wieku. Powstała także publikacja Smykowizje, będąca zbiorem zabaw, które można wykonywać z dzieckiem, wprowadzając je w świat dźwięków i kolorów. Publiczność miała też okazję uczestniczyć w 139 zorganizowanych oprowadzaniach.
Od 23 listopada widzowie mogli zobaczyć Coś nowego, nic pożyczonego, dużo niebieskiego, prezentację wybranych dzieł zakupionych w ostatnich latach do Międzynarodowej Kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, gromadzonej od 1992 roku. Motywem przewodnim pokazu prac Karoliny Breguły, C.T. Jaspera i Joanny Malinowskiej, Markusa Kaisera, Andree Korpysa i Markusa Löfflera, Kojego Kamojego, Wojciecha Prażmowskiego, Joanny Rajkowskiej, Jadwigi Sawickiej, Bartosza Zaskórskiego i Krzysztofa Zarębskiego są historie: osobiste, globalne, społeczne, cielesne i związane z konkretnym przedmiotem. Prezentacja trwa do 30 grudnia.
Tymczasem przed U–jazdowskim kolejny, 2019 rok, zapowiadający się równie różnorodnie. Zapraszamy!
