Warsztaty w Bytomiu
Warsztaty Children of Dust w Bytomiu odbyły się we wrześniu 2017 i trwały dwa weekendy. Ich celem było poznanie pierwszoosobowych opowieści z tego pogórniczego miasta. W warsztatach wzięło udział trzynaścioro dzieci w wieku 6-12 lat.
Warsztaty podzieliliśmy na trzy fazy: Eksploracja siebie, Eksploracja relacji i Eksploracja Krajobrazu . Podczas każdej z części staraliśmy się zachęcić dzieci do zaangażowania się w ćwiczenia i dzielenia się opowieściami o ich życiu, rodzinach i relacji z miastem.
Poniżej prezentujemy kilka rodzajów zajęć, które przeprowadziliśmy w ramach warsztatów.
Pierwszym ćwiczeniem na warsztatach było stworzenie Autoportretu. Zachęciliśmy dzieci do narysowania portretu i opowiedzenia o tym, jak "widzą" siebie na obrazku. W trakcie zajęć z Wyrażania emocji, dzieci rozmawiały o różnych uczuciach, których doświadczyły, oraz o tym, co je wywołało. Następnie przy pomocy rysunków starały się przedstawić te emocje w formie wizualnej. Większość dzieci wybrała "strach".
W trakcie ćwiczenia z konstruowania opowieści, Biografia przedmiotów, dzieci opowiedziały o rzeczach związanych z obecnym oraz historycznym kontekstem kulturowym miasta, a zainspirowały je do tego: górniczy kask z czołówką, wałek, moneta wycofana z obiegu, ramka zdjęcia itp. Pokazaliśmy dzieciom te przedmioty, aby wybrały jeden z nich, uważnie się mu przyjrzały i opowiedziały historię jego życia. Pamiątka to kolejne ćwiczenie poświęcone wspomnieniom związanym z przedmiotami. Poprosiliśmy dzieci, aby przyniosły lub narysowały przedmiot, który jest dla nich ważny i symbolizuje silną więź z członkiem rodziny.
W czasie drugiej części warsztatów dzieci opowiadały o swoich rodzinach i rysowały Drzewo genealogiczne. Przyniosły też z domu ciekawe anegdoty i rozmawiały o wspomnieniach swoich bliskich. Z tego wynikł temat migracji i dzieci zaczęły opowiadać o swoich relacjach z członkami rodziny, którzy przeprowadzili się w inne miejsce. Brakujące ogniwa to kolejne ćwiczenie, które pozwoliło dzieciom zastanowić się nad relacją z krewnymi, którzy mieszkają dziś daleko. Dzieci przygotowały dla nich pocztówki i napisały do nich krótkie listy.
Ostatni etap warsztatów polegał na poznaniu stosunku dzieci do krajobrazu ich miasta, najbliższego sąsiedztwa i podwórek. Co to jest? to ćwiczenie, w ramach którego obserwowaliśmy refleksje i spontaniczne reakcje dzieci na zdjęcia otaczającego je krajobrazu i elementów otoczenia związanych z kontekstem historycznym lub kulturowym. Zdjęcia rzeźb i innych obiektów, które można znaleźć w Bytomiu, stały się materiałem do skonstruowania historii w ramach ćwiczenia z Kolażu. Zachęciliśmy dzieci do zrobienia kolażu, który pokazałby powiązania między tymi elementami, a także do opowiedzenia historii, których bohaterami stały się postaci z pomników i rzeźb.
W ramach warsztatów zorganizowaliśmy też spacery po okolicy, podczas których dzieci pokazywały sobie nawzajem swoje podwórka, place zabaw i ulubione miejsca. Z tym wiązała się kolejna aktywność: Moja okolica. Dzieci przedstawiły swoją okolicę w formie wizualnej i opowiedziały o tym, jak angażują się w nią i jaki mają do niej stosunek, unaoczniając tym samym granice swojego fizycznego świata. Młodzi uczestnicy warsztatu zaproponowali też ulepszenia swoich podwórek i zaprezentowali je przy pomocy prac plastycznych w ramach ćwiczenia Podwórko, które odsłoniło ich aspiracje związane z bezpośrednim otoczeniem.