Gotong Royong.
Krótka historia indonezyjskiego współdziałania
Udział wzięli: Irwan Ahmet i Tita Salina, Marianna Dobkowska, Krzysztof Łukomski, Reinaart Vanhoe
Gotong royong to określenie na kolektywną współpracę. Tak w dużym skrócie można by tłumaczyć ten zwrot, choć jego znaczenie i rola, jaką odgrywa w kulturze indonezyjskiej, są zbyt ważne, by ograniczyć się jedynie do tych prostych znaczeń. Czym jest więc Gotong Royong i dlaczego warto odnieść go do aktualnej rzeczywistości? Na te pytania odpowiedzią jest pierwsze spotkanie dyskusyjne programu towarzyszącego wystawie Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem. Przyglądając się zachodzącym w ostatnich latach zmianom społecznym, politycznym i ekonomicznym – kryzysy gospodarcze, ekstremizm polityczno-religijny, kwestionowanie zmian klimatycznych, wzrost populizmu i nacjonalizmu, kryzys edukacji, rozpad więzi wspólnotowych – dostrzec można, że występują one na całym świecie. Tym samym gotong royong staje się punktem wyjścia próby zarysowania strategii skutecznej reakcji na przywołane zmiany. W odniesieniu do kontekstów historyczno-społecznych w Indonezji nakreślone zostaną źródła i specyfika gotong royong. Bez tej orientacji trudno by było zbudować uniwersalne użycie indonezyjskiego działania razem. Czy takie działanie może stać się strategią artystyczno-kuratorską, źródłem współczesnego aktywizmu? To kolejne pytanie stawiane przed zaproszonymi dyskutantami. Jeżeli tak, to należy przyjrzeć się globalnym odpowiednikom gotong royong, takim jak kolektywizm, solidarność i aktywizm. Co je łączy, a co dzieli? Często bezrefleksyjne przeszczepianie pojęć między odrębnymiobszarami niesie ze sobą zagrożenia. Czy w takim razie używanie indonezyjskiego gotong royong pociąga za sobą uwikłanie w egzotyzację, plemienność? Czy też staje się ono punktem wyjścia do polityki oporu?
W dyskusji udział wzięli:
Reinaart Vanhoe – artysta i badacz. Związany z Rotterdamem i Dżakartą. Uczestniczył w programie rezydencyjnym w Rijksakademie w Amsterdamie. W swojej praktyce łączy działalność artystyczną i edukacyjną. Wykłada w Akademii Willem de Koonig. Jest jednym z założycieli programu STDSPS/DEPLAYER. Zajmuje się eksperymentalnym wideo oraz filmem. Autor licznych artykułów odnoszących się do pracy kolektywnej jako strategii artystycznej; w 2016 roku opublikował "Also-Space, From Hot to Something Else: How Indonesian Art Initiatives Have Reinvented Networking", w której przygląda się działalności indonezyjskich kolektywów artystycznych, takich jak Ruangrupa, Lifepatch, Jatiwangi art Factory i wiele innych. Poddaje analizie znaczenie pracy kolektywnej, ale i pojęcie autonomii pracy artystyczno-edukacyjnej, lokując te pojęcia w kontekście gotong royong.
Irwan Ahmett & Tita Salina – artyści z Dżakarty, stolicy Indonezji, którzy przyjeżdżają na trzymiesięczną rezydencję artystyczną do Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski; będą pracować w Warszawie nad opisem i zobrazowaniem tytułowego hasła etyki gotong royong, znajdując jej odniesienia we współczesnych praktykach swojego kraju. W ramach wystawy zaprezentujemy ich filmy, będące efektem działań artystycznych ze zmarginalizowanymi społecznościami na Jawie. Ahmett i Salina przygotują też specjalne wystąpienia w ramach programu publicznego..
Marianna Dobkowska, Krzysztof Łukomski – kuratorzy wystawy „Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem”.
Kuratorzy programu dyskursywnego towarzyszącego wystawie „Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem”: Marianna Dobkowska i Konrad Schiller