Edukacja. Oddolne strategie oporu
Program dyskursywny towarzyszący wystawie Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem
W 1970 roku ukazała się przełomowa i radykalna książka Pedagogika uciśnionych, Paulo Friere. Ten brazylijski przedstawiciel nurtu emancypacyjnej pedagogiki w swojej książce dał wykładnie strategii tego, jak edukacja może stać się narzędziem wyzwolenia. Kiedy Friere pracował nad swoimi tezami, stawanie w opozycji wobec oficjalnego systemu edukacji i twierdzenie, że to właśnie dzięki krytycznemu nauczaniu można przełamać wszelkie opresyjne formy polityki i kontroli, uznawane było za zagrożenie dla porządku państwowego. Współcześnie znamy wiele przykładów oddolnych form pedagogiki emancypacyjnej, które przyczyniły się do zmian w krytycznym postrzeganiu rzeczywistości, ruch subaltern studies w Indiach powołany m.in. przez Gayatri Spivak. Jednak zachodzące globalnie zmiany społeczne i polityczne wraz z aktywnością izolacjonizmu i ksenofobii prowokują powrót do działań zbliżonych do pedagogiki emancypacyjnej. Edukacja może stanowić aktywne narzędzie oporu bez względu na lokalizację geograficzną. Uniwersytet Powszechny w Teremiskach, Obóz dla Puszczy czy też Intervalo-Escola to jedynie wybrane przykłady tego, jak może wyglądać kwestia uczenia się poprzez dostrzeganie sprzeczności politycznych, społecznych i ekonomicznych oraz jak umiejętne odczytanie tych sprzeczności może działać przeciw opersyjnym elementom rzeczywistości. Idąc tropem badań Paulo Freire aktualne są działania w duchu pedagogiki emancypacji by przełamywać system tzw. edukacji bankowej, przenoszenie aktywów przez mądrego z założenia nauczyciela/autorytet, do pustej, z założenia, głowy ucznia biernej wiedzy do zapamiętania i odtworzenia. Czas wrócić do krytycznego myślenia poprzez edukację, aktywizm i uwrażliwianie.
- Udział biorą
-
Tainá Azeredo
-
Joanna Pawluśkiewicz
-
Katarzyna Winiarska
-
-
Program dyskursywny towarzyszący wystawie Gotong Royong. Rzeczy,które robimy razem wypracowany został z myślą o poszerzeniu pola wiedzy, którą generuje sama wystawa. Przyglądając się zachodzącym w ostatnich latach zmianom nastrojów społecznych oraz zachodzącym w skali globu zjawiskom politycznym i ekonomicznym, takim jak kryzysy gospodarcze, ekstremizm polityczno-religijny, kwestionowanie zmian klimatycznych, nasilenie populizmów i nacjonalizmów, kryzys edukacji, rozpad więzi wspólnotowych, dostrzec można, że występują one wszędzie. Wystawa Gotong Royong. Rzeczy, które robimy razem prezentuje projekty, działania i oddolne rozwiązania, które występują w obszarze artystyczno-edukacyjnego aktywizmu jakby na przekór negatywnym symptomom. Programem dyskursywnym chcielibyśmy wprowadzić szerszy kontekst także dla samej wystawy. Spotkania dyskusyjne będą zróżnicowane pod wieloma względami. Do udziału zaprosiliśmy zarówno uczestniczących w wystawie artystów i aktywistów, jak i badaczy kultury oraz związków polityki z ekonomią.
- Kuratorzy programu dyskursywnego
- Marianna Dobkowska
- Konrad Schiller
