Claynialism. Cultural Stereo Strategy of Jatiwangi art Factory. [Klajanializm. Kulturalna, stereofoniczna strategia Jatiwangi art
Factory. ]
flagi 16 wsi tworzących gminę Jatiwangi, obiekty prezentowane na stole: instrumenty muzyczne i obiekty wykonane z gliny, baristyczny suwenir, diagram metodologiczny, filmy wideo (prezentowane w sali obok)

Kolektyw Jatiwangi art Factory (JaF) pochodzi z małej wioski Jatisura, w gminie Jatiwangi, położonej w Zachodniej Jawie. Od dziesięciu lat prowadzi program aktywizacji społeczności lokalnej poprzez działania w polu sztuk wizualnych, muzyki, filmu i fotografii, warsztaty tworzenia instrumentów muzycznych z gliny i projektowania prostych rozwiązań i narzędzi dla wspólnoty, z tego, co dosłownie jest „pod ręką”. Twórcy kolektywu konstruują też silną tożsamość miejsca w oparciu o dziedzictwo ceramiczne i agrykulturalne związane z uprawą ryżu. Filozofię swojej pracy nazwali klajanializmem (od ang. clay – glina). To dosłowne odwołanie do gliny, ziemi jako podstawowego punktu odniesienia wszystkich praktyk i metafory ważnego budulca zarówno architektury, jak i społeczności. W ramach rezydencji współorganizowanych przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i JaF polscy twórcy Marta Frank, Robert Kuśmirowski i Maciej Siuda pracowali z kolektywem i lokalną wspólnotą podczas dwóch pobytów studyjnych w 2015 i 2016 roku.

Dla każdej z tradycyjnych manufaktur dachówek Jatiwangi (które były niegdyś słynne na całej Jawie, a dziś przegrywają z produkującymi na przemysłową skalę wielkimi fabrykami) artysta i projektant Arie Syarifuddin z JaF stworzył logotyp i prototyp wyjątkowego suweniru. Pudełka-minimuzea zawierają fragmenty dachówek wykonanych przez lokalnych producentów. To ironiczne nawiązanie do gadżetu turystycznego z jednej strony, z drugiej zaś wskazanie na społeczno-ekonomiczne przemiany pejzażu kulturowego Jatiwangi. Flagi szesnastu wiosek, które tworzą gminę Jatiwangi, artysta stworzył z kolei w prezencie dla nich w ekonomii daru i w ramach edukacyjnej formuły projektowania dla wspólnoty.

Instrumenty muzyczne, gwizdki i okaryny, powstały z lokalnej gliny w ramach warsztatów dla mieszkańców Jatiwangi. Umiejętność i możliwość wydawania dźwięku oraz prostota, indywidualnej pracy, którą trzeba włożyć w wykonanie przedmiotu, pozwalają w szybkim tempie skonstruować orkiestrę „ceramicznych muzyków” na każdą okazję. Praktyka gry na instrumencie wymaga jednak pracy zarówno własnej, jak i kolektywnej. To doskonała metafora, której członkowie kolektywu JaF używają do opisania stosowanych przez siebie nieformalnych praktyk edukacji artystycznej. Instrumenty te w praktycznym użyciu podczas festiwalu muzyki ceramicznej możemy zobaczyć także w filmach wideo prezentowanych w sali obok.

CUR to elegancki, wykonany tradycyjną metodą plecionki filtr do kawy. Jawa, w czasach kolonialnych pokryta plantacjami, dziś buduje nową tożsamość w oparciu o stare tradycje, ale podążając tropami smaków uznanych przez współczesnych baristów. W licznych warkopach, niewielkich kawiarniach, zwykle prowadzonych przez młodych ludzi, podaje się doskonałe lokalne odmiany. Przedmiot zaprojektowany przez Ariego Syarifuddina odpowiada specyfice tej przemiany. Jest lekki, prosty i intuicyjny w użyciu, a do tego w całości powstał z lokalnych materiałów.
Artysta i projektant Arie Syarifuddin z JaF będzie gościem programu publicznego wystawy w grudniu 2017, przeprowadzi także warsztaty w ramach działań Intervalo-Escola.

Jatiwangi art Factory (Indonezja)

Założone 27 września 2005 JaF jest organizacją non-profit, która skupia się na uczestnictwie w lokalnym życiu poprzez sztukę i działalność kulturalną taką jak festiwale, performanse, sztuki wizualne, muzyka, wideo, ceramika, wystawy, rezydencje artystyczne, dyskusje, audycje radiowe i edukacja. Od 2008 JaF współpracuje z samorządem wioski Jatisura w prowadzeniu badań i eksperymentów, wykorzystujących współczesne techniki partycypacji poprzez sztukę.