Magdalena Starska i Komunitas Pasir Putih
akcje, dokumentacja wideo, rysunki, 2016–17
Artystka i performerka z Poznania brała udział w programie Social Design for Social Living współorganizowanym przez U–jazdowski w Dżakarcie. Starska zaobserwowała powolne zanikanie wspólnotowych aktywności ulicznych i im podporządkowała swoją rezydencję. W ramach ulicznych happeningów i warsztatów podejmowanych przez autorkę ze społecznościami kampungów (osiedli mieszkalnych) centralnej Dżakarty latem 2016 roku powstała seria obrazów wideo i fotografii prezentujących integrację ludzi wokół stworzonego wówczas na potrzeby sytuacji, a przypominającego wyglądem wulkan przedmiotu, służącego kolektywnemu paleniu tytoniu – rytuałowi bardzo mocno obecnemu w życiu Jawajczyków. Forma wynalazku, którego szkice koncepcyjne prezentujemy, zyskała swoją ostateczną formę w wyniku rozmów z użytkownikami i stała się symbolem mocy, którą może dać wspólne robienie rzeczy.
Dwa obrazy wideo są natomiast dokumentacją rezultatów działań ze społecznością Komunitas Pasir Putih – grupą artystów i aktywistów pracujących na wyspie Lombok w Indonezji – oraz z przypadkowymi przechodniami, które to działania artystka podejmowała latem 2017 roku we współpracy z psychoterapeutką Iwoną Jóźwiak. Punktem wyjścia było to, jak Starska rozumie animizm obecny w kulturze Jawajczyków, właśnie jako gotong royong – poczucie jedności, ciągłą wymianę, wspieranie się, dążenie do dobrostanu wszystkich oraz poszanowanie wszelkich bytów, co nieustannie wprowadza do życia jakości, których nie da się wcześniej przewidzieć. To w konsekwencji daje poczucie bezpieczeństwa i zaufanie, stwarza służącą psychice ludzkiej atmosferę ogólnego szacunku i rozumienia potrzeb. Praca Starskiej na miejscu polegała na nieustannych spotkaniach z osobami, które mogły wymienić się wiedzą i na wspólnym doświadczaniu codzienności. Akcja Bransoletka to wykonanie wielkiej bransoletki – plecionki są jednym z najpowszechniejszych towarów sprzedawanych na ulicach. Obiekt ten miał połączyć mieszkańców nabrzeża i kolonizujących je przedsiębiorców i turystów w trosce o to miejsce, pierwotnie, przed budową portu służące spotkaniom wszystkich społeczności, tak jak europejskie parki. We wspólnej pracy mniej ważna była estetyka obiektu, bardziej fakt wspólnego tworzenia oraz opowieść, która narosła wokół niego i która będzie jeszcze długo obecna w tej społeczności. Akcja Celebracja śmieci z kolei to pytanie o to, czy animistyczny stan ducha można dzielić tylko ze światem ożywionym, czy także nieożywioną materią, stworzoną przez człowieka, jak na przykład plastik, który w formie śmieci zmienia otoczenie. W ramach wspólnej celebracji – jak w klasycznych rytuałach, z muzyką i pochodem – uczestnicy obrzędu posprzątali okolicę i zbudowali rodzaj pomnika swojej pracy. W przestrzeni Intervalo-Escola prezentujemy też niewielkie wydawnictwo, które jest zapisem rozmów przeprowadzonych przez artystkę z towarzyszącą jej podczas podróży do Indonezji psycholożką.
Magdalena Starska (Polska)
Autorka rysunków, performansów i instalacji. Ukończyła poznańską ASP. Na przełomie 2007/2008 odbyła półroczną podróż nastawioną na badanie kultury Ameryki Południowej. Od 2008 członkini grupy Penerstwo. W 2010 otrzymała stypendium Ministra Kultury i Sztuki, w 2014 stypendium Młoda Polska. Studentka Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich w UAP w Poznaniu, gdzie od 2016 pracuje w Katedrze Intermediów. Autorka wielu wystaw krajowych i międzynarodowych oraz projektów społecznych i performatywnych.
Pasir Putih (Indonezja)
Społeczność artystyczna z miejscowości Pemenang na wyspie Lombok w Indonezji. Założona przez dwóch braci, Muhammada Sibawaihi i Muhammada Gozali, którzy wraz z grupą aktywistów lokalnych i zaproszonych twórców, używając narzędzi sztuki, dziennikarstwa, komunikacji, tworzą program edukacji artystycznej dla wspólnoty. Co roku zespół ludzi skupionych wokół Pasir Putih współtworzy festiwal sztuki Bangsal Menggawe, który odbywa się w portowej zatoce nad oceanem.
