Construction Site: Jakarta, 2016
dokumentacja fotograficzna akcji w przestrzeni publicznej
fotografie: Maciej Landsberg
parasol używany przez uczestników Kamisan
 

Projektantka, aktywistka i edukatorka, podczas programu Social Design for Social Living w Dżakarcie współpracowała ze agendą rządową LBH Jakarta, zajmującą się m.in. wsparciem prawnym wykluczonych grup społecznych. Dokumentacja fotograficzna działania zainicjowanego przez Izę Rutkowską i LBH prezentuje wspólne akcje publiczne prowadzone latem 2016 roku ad hoc na ulicach śródmieścia Dżakarty w ramach Social Design Academy powołanej przy wystawie Social Design for Social Living w Galerii Narodowej Indonezji w Dżakarcie. Podczas kilkudniowych warsztatów i akcji ulicznych z użyciem dmuchanych liter zespół roboczy wystąpił w kilku ważnych miejscach stolicy Indonezji, w przestrzeni publicznej, odwołując się do polityki i komunikując ważne przesłania dla mieszkańców miasta. Ćwiczenia wykonywane w trakcie warsztatów miały dać uczestnikom narzędzia do publicznego komunikowania swoich potrzeb i osiągania społecznych celów.

Wybrane na wystawę fotografie dokumentują akcję ze społecznością w kampungu, a napis Berami belok, trzymany przez przedstawicieli społeczności nad zanieczyszczoną wodą, oznacza tyle, co mętna woda i w tym kontekście wybrzmiewa dwuznacznie, wskazując także na przemoc, jakiej podlegają najbiedniejsi obywatele. Inna akcja przeprowadzona z uczestnikami Social Design Academy to ułożone z balonów słowo korek, z którym jeżdżono na motorach w godzinach szczytu po mieście. Iza Rutkowska przeprowadziła także warsztat z inicjatorami cotygodniowego wiecu Kamisan (kamis oznacza w języku bahasa indonesia czwartek), którego inicjatorzy upamiętniają historyczne krzywdy i nadużycia, wciąż nierozliczone przez współczesne władze, w tym morderstwa polityczne z czasów dyktatury Suharto. Co tydzień przy wsparciu LBH grupa krewnych ofiar brutalnego tłumienia przez władze protestów studenckich w roku 1998, podczas transformacji ustrojowej w Indonezji, organizuje pod pałacem prezydenckim w Dżakarcie ciche protesty z czarnymi parasolami, domagając się upamiętnienia ofiar i pociągnięcia do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za to wydarzenie.

W ramach warsztatów z Izą Rutkowską powstało hasło Jangan Diam – Przerwij milczenie – i z takim napisem ułożonym z dmuchanych liter grupa pojawiła się podczas protestu, a także zapozowała do zdjęcia przed Galerią Narodową. Zdjęcie zostało powieszone na billboardzie przed Galerią Narodową, który był prezentowany przez cały czas wystawy Social Design for Social Living. Akcja ta, podobnie jak cała działalność LBH jest paradoksalną formą zaistnienia tabu w przestrzeni legitymizującej tabuizację.

Iza Rutkowska (Polska)

Artystka, animatorka i menadżerka kultury. Założycielka Fundacji Form i Kształtów (www.formyiksztalty.pl) oraz Szkoły Nauk Praktycznych (www.szkolanaukpraktycznych.pl), reżyserka filmu Podwórko im. Wszystkich Mieszkańców. Współpracuje z samorządami miast, organizacjami pozarządowymi, domami kultury oraz instytucjami sztuki w Polsce i za granicą. Swoje projekty realizowała m.in. we współpracy z Zachętą, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Galerią Narodową w Dżakarcie i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Bolonii. Jej działania z pogranicza architektury, designu i performansu skupiają się na nadawaniu nowych form i kształtów przestrzeni publicznej. Angażują ludzi z różnych środowisk i w każdym wieku. Bywają efemeryczne, ale częściej przeradzają się w długi proces integracji lokalnej.