23/10/2025
wykład
Ku nauce troski o życie (glebowe) w antropocenie
Wykład prof. Anny Krzywoszyńskiej
Gleba i przyjaciele — program publiczny
Gleba i przyjaciele — program publiczny
- Nasz stosunek do gleby odzwierciedla sposób, w jaki postrzegamy świat i nasze w nim miejsce. Wyjście poza antropocentryczne pojmowanie gleby jest dzisiaj koniecznością w krajobrazie zdominowanym przez przemysłowe, monokulturowe rolnictwo, które prowadzi do załamania podstawowych procesów planetarnych potrzebnych do życia wszystkich organizmów. Jaką rolę powinna odegrać nauka w tym procesie zmiany myślenia i działania? Jakiego typu nauki wymagają od nas, a wręcz żądają nasze cierpiące gleby? Jakiego typu nauk potrzebujemy, by przetrwać Antropocen?
- Wykład antropolożki środowiskowej, prof. Anny Krzywoszyńskiej będzie poświęcony poszukiwaniu nowych podejść do nauki o glebie, które pozwolą zbudować lepsze relacje z nie-ludźmi współtworzącymi nasz świat. Przyjrzymy się polityce nauki i relacji ze środowiskiem w myśli Brunona Latoura, Isabelle Stengers i Hanny Arendt. Zapytamy, jak troszczyć się o życie glebowe i praktykować uważność ze świadomością skali zniszczenia tych wielogatunkowych ekosystemów.
-
- Anna Krzywoszyńska jest profesorą nadzwyczajną na Wydziale nauk humanistycznych Uniwersytetu Oulu w Finlandii. Jest interdyscyplinarną badaczką społeczną specjalizującą się w relacjach między człowiekiem i środowiskiem, czerpiącą z nauk humanistycznych, a także gleboznawstwa, agroekologii, wiedzy rolniczej i środowiskowej. W swojej pracy koncentruje się na roli nauki i innych typów wiedzy na kształtowanie relacji ludzi i środowiska, a zwłaszcza gleby; systemach wiedzy i zarządzania środowiskiem współtworzonych przez naukę i społeczeństwo oraz na roli lokalnych systemów żywnościowych. Jej badania wpisują się w nurt antropologii więcej-niż-ludzkiej i studiów nad antropocenem.
- Obecnie pełni funkcję współprzewodniczącej Komisji „Nauki humanistyczne i społeczne” w Międzynarodowej Unii Nauk o Glebie (IUSS). Jest także członkinią zarządu europejskiej misji badawczej Horyzont Europa „Soil Deal for Europe”. Od początku roku współprowadzi szeroki program badań nad odnową środowiska poprzez współpracę interdyscyplinarną „SAFIRE” na Uniwersytecie w Oulu.
Spotkanie jest organizowane we współpracy z
