Franciszek Orłowski Praca za/na drobne – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Praca za/na drobne to bogato ilustrowany katalog prac Franciszka Orłowskiego. To pierwsza tak obszerna prezentacja twórczości poznańskiego artysty.

Publikacja, wydana przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski we współpracy z Galerią Miejską Arsenał w Poznaniu, jest próbą spojrzenia na twórczość Franciszka Orłowskiego z szerszej, międzynarodowej perspektywy. Pomysłodawczynią i redaktorką publikacji jest Magdalena Radomska z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Przewodnim motywem zarówno publikacji, jak i praktyki artystycznej Orłowskiego, jest pojęcie pracy. Artysta bada miejsce pracy we współczesnym kapitalistycznym społeczeństwie, naznaczonym kryzysem ekonomicznym – podejmuje problematykę prekaryzacji, pracy na czarno, emigracji zarobkowej, biedy i bezdomności. Ze społeczną wrażliwością podchodzi do tematyki klasowości, zadając pytania o własne usytuowanie jako artysty.

Twórczość artysty komentują cztery teoretyczki zajmujące się sztuką współczesną. Ieva Astahovska, kuratorka sztuki z Rygi, związana z Latvian Center for Contemporary Art, analizuje miejsce prac Orłowskiego w kontekście zaangażowanej sztuki z Europy Wschodniej. Caterina Preda, politolożka z Uniwersytetu w Bukareszcie, autorka książki Art and Politics under Modern Dictatorships: A Comparison of Chile and Romania (2017), laureatka 1st European Arteast Foundation International Research Grants, uwypukla polityczność działań Orłowskiego. Amy Bryzgel, profesorka filmu i kultury wizualnej na Uniwersytecie w Aberdeen, autorka książek Performing the East: Performance Art in Russia, Latvia and Poland since 1980 (2013) oraz Performance Art in Eastern Europe since 1960 (2017), omawia ładunek performatywności i empatii zawartej w pracach Orłowskiego. Całość części teoretycznej zamyka rozdział Magdaleny Radomskiej z Instytutu Historii Sztuki UAM w Poznaniu, redaktorki publikacji, która wiąże klamrą wszystkie teksty i interpretuje twórczość artysty z punktu widzenia problematyki pracy.