Edukacja performatywna
Czym jest performans? Jakie praktyki performatywne stosowane są we współczesnych sztukach wizualnych? Co nazywamy zwrotem performatywnym? Jak artyści współcześni pracują z performansem? Jak wykorzystać performans, ciało, ruch, obecność i przestrzeń w praktyce edukacyjnej?
Początek edukacji performatywnej w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski ma związek z realizowanymi obecnie artystycznymi i kuratorskimi projektami, ale performatywny charakter instytucji sięga początków jej istnienia i związany jest z jej legendarnym dyrektorem, Wojciechem Krukowskim. W połowie lat 2000. w Centrum odbywał się także Europejski Festiwal Sztuki Performance EPAF. W festiwalu brali udział artyści z całego świata, wśród nich i ci, którzy kształtowali sztukę performans od momentu jej powstania, czyli od drugiej połowy lat sześćdziesiątych XX wieku. Punktem wyjścia dla obecnego programu edukacji performatywnej była wystawa Inne tańce (2018), prezentująca zjawiska i działania nowej sztuki na pograniczu tańca, teatru, muzyki i sztuk wizualnych. Działania te ułożyły się w rozległy fenomen, określany jako zwrot performatywny. Tradycyjny format wystawy zmienił się, łącząc sztuki wizualne ze sztukami performatywnymi.
Edukacja performatywna w Zamku Ujazdowskim początkowo przybrała postać projektów i działań pilotażowych. Działaniem takim był program 5 sposobów na performans (2018) skierowany do dorosłej publiczności, nie zajmującej się profesjonalnie sztuką. Punktem wyjścia były techniki i narzędzia, jakimi posługują się artyści poruszający się w obszarze tańca, scenografii, dźwięku, reżyserii i muzyki. Do pokazania swoich praktyk podczas działań warsztatowych zaproszeni zostali wówczas Wojtek Ziemilski, Cezary Tomaszewski, Marta Górnicka, Wojciech Blacharz, Marta Ziółek i Grzegorz Laszuk. Program spotkał się z dużym zainteresowaniem publiczności. Na jego podstawie prowadzimy obecnie otwarty cykl warsztatowy Praktyka performatywna. Artyści podczas spotkań warsztatowych przybliżają publiczności swoje praktyki.
Zapraszamy publiczność także do innych działań o charakterze performatywnym, takich jak warsztaty storytellingowe. Adresujemy je do młodzieży i osób dorosłych. Powstał Klub Opowiadaczy oraz program O!powiedz mi o tym, w których obiekty sztuki stały się pretekstem do refleksji i dialogu.
W działaniach edukacyjnych, które podejmujemy w ramach programu performatywnego Centrum interesuje nas aktywna rola widza, jego obecność i osobista ekspresja. Staramy się, by edukacja performatywna stała się polem spotkania i eksperymentu.
