Michael Haneke. Zawód reżyser
[Michael H. profession: director], reż. Yves Montmayeur, Austria/Francja 2013, 89'
Jak pokazać przemoc na ekranie? Jak przedstawić rozpad rodziny? W jaki sposób zło wkrada się w tak zwane cywilizowane społeczeństwo? Te pytania, leżące u podstaw koncepcji artystycznych Hanekego, sytuują się w centrum jego filmów do dziś. Yves Montmayeur towarzyszy mu przez 10 lat, usiłując rozwikłać zagadkę jego filozoficznego i moralnego kosmosu.
Filmy Hanekego są praktyczną realizacją jego teoretycznych założeń. Przyglądając się tworzonym przez niego inscenizacjom, dochodzimy do niego, że reprezentuje typ człowieka psychicznie okaleczonego, być może najbardziej poranionego wśród swoich rówieśników. Z tej pozycji wypowiada się w swoich filmach. Ale Haneke jest również wielkim filmowym autorem, czarującym i niedostępnym, wiedeńskim dżentelmenem, próbującym raz za razem wymazać własną przeszłość.
Dokument Montmayeura towarzyszy Hanekemu w podróżach pomiędzy Wiedniem i Paryżem, między północnymi Niemcami i Rumunią. Poznajemy w tym czasie inną twarz reżysera: wnikliwego obserwatora zachodnich społeczeństw, moralizatora, który fascynuje zarówno podczas pracy, jak i w życiu prywatnym. Haneke, podczas kręcenia filmów i wizyty na festiwalu w Cannes, znajduje się pod znaczną presją. Mamy okazję obserwować z bliska jego skupienie, ale również to, jak podejmuje decyzje twórcze. Wspaniałe aktorki, które z nim współpracują (Isabelle Huppert, Susanne Lothar) mówią o jego konsekwencji i wizjonerstwie, szczegółowo opisują sposób, w jaki reżyseruje. W życiu prywatnym, w swoim wiedeńskim świecie, Haneke przestaje być twórcą. Odsłania przed nami swoje prywatne lęki, samotność, wątpliwości dotyczące natury ludzkiej, które, jak twierdzi, łączą go z kolegami z przeszłości. Reżyser Pianistki doskonale wie, jak pokazać na ekranie osobliwości dzisiejszego świata, w którym nie ma już miejsca na złudzenia, świata pogrążonego w żałobie, miejsca, gdzie egzystencja przestała mieć sens.
