Anita Mikas
Dlatego, że wioska jest mała, można z niej zobaczyć więcej świata
Bohater książki Georga Pereca Człowiek, który śpi pewnego dnia decyduje się więcej nie robić już nic. Porzuca studia, przyjaciół, całe swoje dotychczasowe życie i wycofuje się ze świata. Zostaje w niewielkim pokoju na poddaszu, który od tej pory będzie wyznaczał horyzont jego myśli i bycia. Odnalazł on tam swoją bezludną wyspę, gdzie prowadzi oszczędne życie, szczególnie w zakresie dopuszczania do siebie bodźców zewnętrznych. Anita Mikas natomiast postanowiła odszukać ich więcej na geograficznej mapie świata. Przygotowany przez nią przewodnik uposaża udręczonego cywilizacyjnym gwarem wędrowca przede wszystkim w wiedzę praktyczną: jak na taką wyspę dotrzeć i jak przygotować się do tej podróży. Nowy wspaniały świat jest na wyciągnięcie ręki – zachęca artystka. Na próbę muszą jednak zostać wystawione nie tylko codzienne wygody, ale też więzi społeczne. Redukcja potrzeb i pragnień jest tu warunkiem sine qua non szczęścia, które oznacza poznanie siebie i życie w zgodzie z naturą. A zupełnie pragmatycznie, chodzi przecież o trochę pożywienia i dach nad głową.
Na wystawie znajdziemy też obrazy z wizerunkami wysp. Artystka maluje je z ogromną czułością: czułością gestu malarskiego, zapomnienia się w mantrycznym nakładaniu farby na płótno, ale też tęsknoty za dziewiczą przyrodą i marzeniu o ucieczce ze społeczeństwa. Zmysłowy, lekki, by nie powiedzieć eteryczny charakter tego przedstawienia wybrzmiewa dzięki oszczędnej formie i delikatności stylu Mikas. Mieści w sobie spektrum emocji towarzyszących marzeniu o Eldorado – od smutku, resentymentów i rozlewających się stanów melancholii, po niepewność i lęki, ale też ekscytacje antycypujące błogość spełnienia.
Kosmografia według Mikas wybrzmiewa przede wszystkim w zestawieniach skali. Opisuje świat przez pryzmat pojedynczej ludzkiej egzystencji, która umieszczona jest w szerokiej geograficznej, kulturowo-społecznej czy wręcz filozoficznej perspektywie i jednocześnie takową perspektywę wyznacza. Artystka splata ze sobą nie tylko delikatne obrazy z surowym opisem w przewodniku, ale też wielkoformatową mapę bezludnych wysp z reprezentacją świata sprowadzoną do modelu pokoju, w którym mógłby żyć bohater Pereca.
