Fangor. Wielowymiarowy – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Kameralna wystawa, zorganizowana w setną rocznicę urodzin Wojciecha Fangora, ukazuje wielowymiarowość twórczości tego niezwykłego artysty.

Wystawę otwiera namalowany przez Fangora w 1944 roku portret profesora Szczęsnego Kowarskiego, u którego artysta pobierał prywatne lekcje malarstwa w czasie wojny. To wtedy uzyskał solidne podstawy w zakresie tradycyjnego warsztatu malarskiego oraz malarstwa ściennego. Umiejętności te sprawiły, że łatwo odnalazł się w preferującym akademizm socrealizmie, który jest reprezentowany na wystawie przez płótno Styczeń 1945 z 1949 roku. Odchodzenie od form tradycyjnych i zarazem od socrealizmu w latach pięćdziesiątych dostrzegalne jest w plakatowych projektach Wojciecha Fangora; pokazywane na wystawie należą dziś do kanonu polskiej szkoły plakatu. 

Niezwykle ważny, wręcz przełomowy etap jego twórczości obejmuje współpracę z Zakładami Artystyczno-Badawczymi na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, kierowanymi przez Jerzego Sołtana od 1954 roku. Zaowocowała ona między innymi projektami SKS Warszawianka oraz Pawilonu Polskiego na Expo ’58 w Brukseli, które Wojciech Fangor stworzył wspólnie z Jerzym Sołtanem, Zbigniewem Ihnatowiczem i Lechem Tomaszewskim. Wybrane projekty tych realizacji prezentujemy na wystawie.

Współpraca z architektami i inżynierami prowadziła Fangora do najbardziej znanego, abstrakcyjnego etapu jego twórczości. Dynamiczne, barwne płótna, budowane poprzez koliste, a później także faliste formy prezentowane były między innymi na słynnej wystawie The Responsive Eye w 1965 roku w nowojorskiej MoMA oraz na indywidualnej wystawie w Muzeum Solomona R. Guggenheima w Nowym Jorku w 1970 roku. Okres ten reprezentuje pozostające w kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski płótno MA3A z 1971 roku.

Wystawę uzupełniają fotografie innego wybitnego emigracyjnego artysty, Czesława Czaplińskiego, ukazujące Fangora nie tylko jako malarza, ale także miłośnika astronomii, oraz zachowane w archiwum Mediateki Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski nieprezentowane nigdzie wcześniej zapisy wideo z procesu tworzenia wystawy site specific, która odbyła się tu w 2003 roku.

• Kurator

  • Daniel Echaust

• Specjalne podziękowania dla pana Tomasza Zieleniewskiego za użyczenie autoportretu Wojciecha Fangora.