Gendai – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Pierwsza w Polsce – i w tej części Europy – wystawa współczesnej sztuki Japonii, przygotowywana przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i The Japan Foundation, Tokio. Prezentuje 14 światowej sławy artystów japońskich, których prace pokazywane są w prestiżowych galeriach i muzeach świata.

Jako zbiorowa prezentacja najciekawszych postaw artystycznych z Japonii wprowadza zarazem polską publiczność w obszar historii i teorii sztuki: w początki nowoczesności i współczesności w kraju kwitnącej wiśni sygnowanych m.in. terminem gendai (jap. współczesny). Jednocześnie w kontekście problematyki ciała, szczególnie dzisiaj eksponowanego w sztuce, mass-mediach i reklamie, wystawa pokazuje, w jaki sposób ten temat przejawia się w kulturze japońskiej.

Wystawa obejmuje obszerną prezentację współczesnej fotografii–medium, dominującego w praktyce artystycznej Japonii dzięki artystom tej miary, co Nobuyoshi Araki, Yasumasa Morimura, Hiroshi Sugimoto czy Miwa Yanagi.

Nobuyoshi Araki znany jest jako „fotograf Tokio”, dokumentujący w masie zdjęć najbardziej „japońskie” sytuacje tego rozrastającego się jak fraktale miasta – jego urbanistyczny chaos, codzienność życia mieszkańców, jak również obszary seks-biznesu, wyuzdaną lub wyrafinowaną cielesność i erotyzm.

Hiroshi Sugimoto, jeden z najwyżej cenionych fotografików japońskich, tworzy prace „zamrażające” zjawiska i obiekty, same w sobie pozornie bezczasowe.

Młodsze pokolenia fotografików zaprezentuje na wystawie Miwa Yanagi. W jej pracach, podobnie jak w twórczości Sugimoto, wymiar czasu zostaje zawieszony w lodowatych przestrzeniach i ciałach młodych kobiet pozowanych na manekiny, a inspirowanych szczególnym wyglądem i zachowaniem obsługi domów towarowych w Japonii.

Poza fotografią Gendai  przedstawia kilkoro czołowych twórców instalacji. Specjalnie dla Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski Tatsuo Miyajima, ubiegłoroczny reprezentant Japonii na Biennale w Wenecji, wykonał swój najnowszy projekt: dwie instalacje Floating Time, których koncepcja, jak w przypadku wszystkich jego prac, opiera się na synchronizacji czasu odbiorcy z czasem instalacji symbolizowanym ruchomymi cyframi.

Yoshihiro Suda, najmłodszy artysta na wystawie, pozyskujący sobie coraz większe uznanie zarówno w Japonii, jak i na Zachodzie, wykonał drobne i kruche rzeźby w drewnie. Są one zainstalowane w niekonwencjonalnych miejscach w przestrzeni galerii.

Najciekawsza w Japonii grupa artystyczna, DUMB TYPE, znana z pasjonujących performansów, połączonych z zaawansowaną technologią i choreografią, pokazuje na wystawie wideoinstalację w kontekście wzajemnych relacji ciała i przestrzeni,„zapełnienia” i „braku”. Wystawie towarzyszy prezentacja obszernej dokumentacji performansów grupy z lat 1988–1999.

Przez miesiąc nad instalacją z wosku pracował w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski Goro Hirata. Wyciszona przestrzeń jego prac w swojej nieskazitelności reprezentuje idealny stan umysłu i ciała.

Również po raz pierwszy swoje wideo i wideoinstalacje prezentuje Mariko Mori (Biennale w Wenecji 1997). Zaliczana jest do młodej generacji artystów pokolenia wychowywanego na elektronicznych zabawkach i komiksach, dojrzewającego w okresie rozwoju ekonomicznego Japonii i boomu kultury popularnej, jednocześnie inspirowanego gwałtownymi zmianami kulturowymi i cywilizacyjnymi. Światowy rozgłos zdobyła dzięki fotografii i filmom, w których konfrontuje nowoczesne technologie i design z tradycyjną kulturą japońską i jej symbolami.

Takashi Murakami, Yoshitomo Nara, Kenji Yanobe, dorastający w podobnej, stechnologizowanej rzeczywistości, przetwarzają współczesne ikony kulturowe i wizerunki ciała tworzonego na potrzeby łatwej rozrywki. Twórczość Murakamiego odbija metamorfozęcałej Japonii. Po studiach tradycyjnego malarstwa japońskiego nihonga, zafascynował się bohaterami komiksów, czyniąc z nich bohaterów swoich obrazów i obiektów. Yoshitomo Nara, malarz i rzeźbiarz, wykorzystuje doświadczenie własnego dzieciństwa przedłużonego wizerunkami dzieci, piesków i kotków... wizerunków cute tak popularnych w całej dzisiejszej Japonii, łagodzących z pewnością napięcia współczesnego życia.

Emiko Kasahara jest artystką zaangażowaną w problematykę rodzaju (gender), zacieraniu się granic pomiędzy tym, co męskie i żeńskie. Pokaże również pracę wideo, którą zainstaluje w jednej z zamkowych toalet.

Wystawie Gendai towarzyszą wykłady, spotkania z artystami, prezentacje wideo.

• Artyści
  • Nobuyoshi Araki, DUMB TYPE,Goro Hirata, Emiko Kasahara, Tatsuo Miyajima, Mariko Mori,Yasumasa Morimura,Takashi Murakami,Yoshitomo Nara,Yoshihiro Suda, Hiroshi Sugimoto, Hiroshi Sugito, Miwa Yanagi, Kenji Yanobe 
•  
• Kuratorka 
  • Maria Brewińska 
  •  
• Honorowy patronat nad wystawą objęli 
  • Jerzy Buzek
    • Premier Rzeczypospolitej Polskiej 
  • Kazimierz Michał Ujazdowski
    • Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP 
  • Władysław Bartoszewski
    • Minister Spraw Zagranicznych RP 
  • Hideaki Ueda
    • Ambasador Japonii w Polsce 
  • Jerzy Pomianowski
    • Ambasador Polski w Japonii 
•  
• Sponsorzy 
  • The Japan Airlines, SHISEIDO, SONY, Rafineria Jaslo, Hotel Europeski, Polifarb Dębica, Faxon Color, Toyota, British Airways, Alma, Warta, K Grupa Konsultanci, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasto Stołeczne Warszawa 
  •  
• Patroni medialni 
  • Rzeczpospolita, Wprost, Art & Business, ELLE, Program III Polskiego Radia, Telewizja Polska S.A