Olaf Brzeski – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Twórczość Olafa Brzeskiego to jeden z najciekawszych fenomenów artystycznych na polskiej scenie sztuki współczesnej. Spektakl tej twórczości rozgrywa się między biegunami wyznaczonymi przez przywiązanie do klasyki i ryzykowany eksperyment, rzeźbę i rysunek, monstrualność i dochodzenie do realizmu poprzez groteskę, iluzję i szczerość, wizjonerską fantazję i prawdę materiału, pożądanie i jego spełnienie w dziele sztuki. Wystawa Samolub prezentowana od 21 czerwca w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski jest pierwszą próbą przekrojowego spojrzenia na dorobek Olafa Brzeskiego.

Wystawa Samolub przedstawia najnowsze, w tym premierowe, prace Olafa Brzeskiego na tle wybranych realizacji z ostatniej dekady, prezentując – poprzez jego poszukiwania w dziedzinie rzeźby, filmu i rysunku – wielowymiarowy wizerunek własny artysty. Narracja wystawy zbudowana jest z dwóch przewodnich wątków. Pierwszym są rozważania na temat bestialstwa, przeczucia jego obecności poza kręgiem światła rzucanego przez rozum. Brzeski poszukuje obrazu bestialstwa w tym co nie-ludzkie: w potworności, wynaturzeniu i zwierzęcości; przewodnikiem artysty jest fantastyczna wyobraźnia. Wszystkie tropy tych poszukiwań prowadzą jednak do człowieka, w którym można dopatrywać się porte-parole samego autora. Samolub jest opowieścią o bestialstwie, które człowiek – dokonujący introspekcji swoich pożądań i instynktów artysta – odnajduje w sobie. Owo bestialstwo krystalizuje się w postać męskości. Samolub jest więc także wystawą o męskości: o agresji, pożądaniu, przemocy, wstydzie, sile i strachu przed słabością.

Drugim wątkiem przewodnim wystawy jest opowieść o metamorfozach formy, materii artystycznej i sposobów obrazowania w twórczości Brzeskiego. Artysta używa różnych mediów, ale pierwszoplanową bohaterką jego sztuki pozostaje rzeźba; wystawa staje się meta-narracją na temat środków wyrazu pozostających w dyspozycji tej dziedziny. Brzeski dotyka skrajności – z jednej strony abstrakcji, z drugiej hiperrealizmu, lecz punktem odniesienia pozostaje dla niego zbiór klasycznych rzeźbiarskich tematów: portret, akt męski, studium z modela, grupa rzeźbiarska w ruchu i – nade wszystko – figura. Artysta wypróbowuje emocjonalne, symboliczne i narracyjne możliwości, jakie oferuje figuracja. Pozostając w zakreślonym przez tradycję kręgu tematów, odnajduje nieortodoksyjne rozwiązania formalne, pozwalające na nowo tchnąć życie w „ciało” rzeźby.

Samolub jest wystawą, w której artysta zadaje pytanie o możliwość materializacji fantazmatów. Brzeski jest rzeźbiarzem; „cielesność” rzeźby, jej intensywna fizyczna obecność podpowiada istnienie takiej możliwości: wyobrażenie staje się ciałem. Wystawa jest eksploracją terytorium tej możliwości: jak daleko można się posunąć w uobecnianiu tego, co w istnieje tylko dla oczu artysty? Odpowiedzi szukać należy w związkach rysunku i rzeźby, w relacji między wizją i konceptem a konkretem artystycznego tworzywa; na wystawie Brzeski eksponuje te „niebezpieczne związki”, dając publiczności wgląd w mechanizmy swojego procesu twórczego. 

Tytuł prezentacji prowadzi w stronę postaci samego artysty. W przestrzeni ekspozycji znajduje się jeden autoportret, ale całą wystawę można interpretować jako rozszerzony wizerunek własny, rozpisany na szereg motywów, metafor i alegorii. Artysta dokonuje głębokiej introspekcji, przygląda się swoim instynktom, pożądaniom i wyobrażeniom, konfrontuje się z mroczną stroną swojej natury. Tytułowy „Samolub” to Brzeski, lecz w tej niejednoznacznej, skupionej na sobie postaci każdy odnajdzie jakoś część samego sobie. 

• Kurator 
  • Stach Szabłowski
•  
• Olaf Brzeski 
  • (ur. 1975 r. we Wrocławiu) rzeźbiarz, autor instalacji i filmów. W latach 1994–95 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, a następnie od 1995 r. na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Pracę dyplomową z rzeźby obronił w 2000 r. w pracowni prof. Leona Podsiadłego. Swoje prace pokazywał na wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. W 2009 r. był nominowany do konkursu Spojrzenia (Nagrody Fundacji Deutsche Bank) organizowanego przez Narodową Galerię Sztuki Zachęta w Warszawie. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.