Wojciech Korkuć
Pierwszy transport
Instalacja Wojciecha Korkucia Pierwszy transport prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski od 20 czerwca do 14 sierpnia 2022 jest kontynuacją artystycznego projektu, który twórca rozpoczął w 2020 roku, zainspirowany rozmową z Barbarą Wojnarowską-Gautier, byłą więźniarką obozu koncentracyjnego Auschwitz, ofiarą eksperymentów Josefa Mengele, a dziś kustoszem honorowym tego projektu. Odpowiadając na jej apel, zdecydował się wziąć udział w projekcie przywracania pamięci o pierwszym transporcie Polaków do największej fabryki śmierci w historii świata.
14 czerwca 1940 roku Niemcy deportowali do nowo utworzonego niemieckiego obozu Auschwitz grupę 728 Polaków, głównie młodych ludzi – harcerzy, studentów, członków podziemnych organizacji niepodległościowych, żołnierzy kampanii wrześniowej, którzy próbowali przedrzeć się na Węgry, do powstającej tam Armii Polskiej. Wiezieni pociągiem z więzienia w Tarnowie, nieświadomi celu podróży, usłyszeli na stacji kolejowej w Krakowie radosne niemieckie komunikaty o zajęciu – bez walki – Paryża. Takich transportów odbyło się do końca wojny tysiące, ale właśnie ten pierwszy jest tematem wizji artystycznej Wojciecha Korkucia. Artysta – jako jeden z niewielu polskich twórców – upomina się o prawdę historyczną.
Dwa lata temu i rok temu, w czerwcu, Wojciech Korkuć zrealizował w przestrzeni miejskiej projekt, w ramach którego przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie powstała ekspozycja pełnej kartoteki imion, nazwisk i zachowanych zdjęć pierwszych polskich więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz. W przestrzeni Warszawy rozmieszczone zostały także plakaty aktywizujące pamięć o tym wydarzeniu.
W tym roku artysta skupia się na poszczególnych, najmłodszych ofiarach transportu, podejmuje próbę zniesienia dystansu czasowego poprzez zastosowanie współczesnych technik wizualnych i w ten sposób przybliżenia ich współczesnym Polakom.
Wystawie towarzyszy szeroka medialna promocja rocznicy pierwszego transportu Polaków do Auschwitz mająca na celu przywrócenie pamięci o polskich więźniach tego obozu.
- Kurator wystawy
- Daniel Echaust
- Kustosz honorowy
- Barbara Wojnarowska-Gautier
