Lakshmi Karunakaran i Anna Okrasko
Children of Dust. Historie opowiadane przez dzieci pochodzące z terenów pokopalnianych
Kolar Gold Fields (KGF) i Bytom – niegdyś ważne ośrodki przemysłu górniczego – dziś zamierają. Od czasu, kiedy zaczęto zamykać zakłady górnicze, populacja Bytomia zmniejsza się co roku o 3000 mieszkańców, opuszczających miasto w poszukiwaniu środków do życia. Ci, którzy zostają, zmagają się z biedą, problemami społecznymi, brakiem nadziei oraz katastrofalnymi warunkami życia. Od czasu zamknięcia kopalni złota ponad 80 000 mieszkańców opuściło Kolar Gold Fields. Pozostali - ponad 30000 osób - dojeżdżają codziennie 3 godziny do pracy pociągiem do Bangaloru, położonego 100 km od KGF.
Podczas rezydencji w U–jazdowskim, od sierpnia do listopada 2017, Anna Okrasko oraz Lakshmi Karunakaran, artystki i edukatorki będą pracować w Bytomiu, nad projektem, obrazującym społeczne skutki ekonomicznych transformacji oraz wynikających z nich zmian pokoleniowych w zakresie poziomu życia mieszkańców regionów pokopalnianych.
Projekt składa się z dwóch edycji warsztatów artystycznych dla dzieci – w Polsce i w Indiach. Dzieci (w wieku 8–12 lat) z różnych środowisk socjoekonomicznych wezmą udział w 8–dniowych warsztatach poświęconych ich wspomnieniom. Jedne warsztaty odbędą się w Polsce, a drugie w Indiach. W ramach warsztatów dzieci stworzą swoje osobiste portrety, drzewa genealogiczne swoich rodzin oraz mapy odzwierciedlające sposób, w jaki postrzegają swoje górnicze miasta. Przeprowadzą też wywiady z rodzinami, aby zrozumieć ich historię i związek z miejscowym krajobrazem. Za pośrednictwem osobistych historii i zmian pokoleniowych w warunkach życia (dziadkowie tych dzieci pracowali w kopalniach, ich rodzice musieli się przeprowadzić albo dojeżdżać do pracy setki kilometrów) można zaobserwować przeszłe i obecne uwarunkowania socjoekonomiczne, kulturalne i gospodarcze.
Wszystkie wydarzenia są rejestrowane w celu udokumentowania całego procesu. Dokumentacja zostanie opublikowana w formie strony internetowej, na której udostępnione zostaną materiały audio i wideo oraz fotografie, tak aby miały do nich dostęp dzieci i ich rodziny, jak również międzynarodowa publiczność. Opowieści z terenów post-industrialnych spotkają się w przestrzeni cyfrowej, tworząc zbiorową narrację. Zarejestrowane przez artystki rozmowy i sceny z życia staną się ilustracją zmian społecznych. Głównym tematem warsztatów i ich dokumentacji jest otwarte pytanie o perspektywy młodych ludzi, które wyłania się z przeszłej i obecnej rzeczywistości dzieci, ich marzeń i aspiracji na przyszłość, a także szersze pytanie o koszty społeczne transformacji gospodarczej w byłych rejonach górniczych na całym świecie.
Poprzez kontakt z materiałami, które powstaną w trakcie warsztatów, ich uczestnicy poznają związek rodzinnych opowieści z doświadczeniami rówieśników z innego kraju, znajdującego się w odległości tysięcy kilometrów. Dzieci będą miały okazję, aby poznać ludzi z innej kultury (również poprzez kontakt z pedagogami prowadzącymi warsztaty), a odniesienia do osobistych historii pozwolą im zbudować solidarność i lepiej zrozumieć warunki życia młodych ludzi na różnych kontynentach.
Dzieci, badając własne historie rodzinne oraz ich związek z otaczającym je krajobrazem będą mogły z pomocą edukatorek wyjść poza utarte schematy myślenia i stworzyć alternatywne scenariusze opowiadania o swojej teraźniejszości i przyszłości.
