Prototyp
Ogród Mieski Jazdów
Prototyp Ogrodu Miejskiego Jazdów jest pierwszą przymiarką do kolektywnie wypracowanego rozwiązania przestrzeni parku przed Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Prosty zabieg poprowadzenia trasy pieszej przez sam środek zielonego klina między budynkiem Zamku i kawiarnią Rozdroże inicjuje alternatywny scenariusz doświadczania tej przestrzeni. Pozwala wyjść ze strefy hałasu, którą objęta jest często użytkowana asfaltowa ścieżka biegnąca wzdłuż Trasy Łazienkowskiej i wkroczyć w odmienny pejzaż dźwiękowy, prowokujący inny rytm poruszania się i większą wrażliwość sensoryczną. Zbudowana z drewna droga, sama może stanowić ciekawy obiekt przestrzenny, ale bardziej interesuje nas ona jako narzędzie generujące inne spojrzenie na park z jego naturalnymi możliwościami. Można ją potraktować jako nowy kręgosłup, przywracający zaburzoną równowagę i kompozycyjny ład terenu oraz wzmacniający jego społeczną kondycję. W skład tej koncepcji wchodzi także kino plenerowe, którego infrastruktura w ciągu dnia stanowi przyjemne miejsce spotkań i odpoczynku.
Podczas otwarcia oglądaliśmy najnowszy film Karoliny Breguły Wieża – operowy musical o ludziach mieszkających w betonowym bloku i wspólnie planujących budowę wieży z cukru. Nasączona absurdem i niepokojem historia utopijnego projektu nawiązuje do historii powojennej architektury mieszkaniowej, analizuje ją nie z punktu widzenia jej twórców i teoretyków architektury, ale z pozycji użytkownika, mieszkańca modernistycznych osiedli i obywatela miasta. Wspomnienia pragnień, marzeń i wiary w lepszą przyszłość zderzone tu są z trudną rzeczywistością oraz sprzecznościami wpisanymi w plany modernistów.
Ogród Miejski Jazdów to projekt długoterminowy, interdyscyplinarny, ukierunkowany na pracę z przestrzenią otaczającą Zamek Ujazdowski. Jego celem jest przede wszystkim wzmocnienie społecznej odpowiedzialności za przestrzeń publiczną. Stąd też tytuł, z jednej strony wskazujący na ideę miasta-ogrodu Ebenezera Howarda, z drugiej nawiązujący do współcześnie kreowanych ogrodów w mieście jako miejsc służących przede wszystkim społecznej integracji. Dlatego w pracy nad projektem postanowiliśmy otworzyć się na różne potrzeby i perspektywy, włączając w proces twórczy specjalistów różnych dziedzin (botaników, socjologów, edukatorów, antropologów, architektów), a przede wszystkim odbiorców Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Otoczenie Zamku chcemy badać i kształtować w sposób wielowymiarowy. Bierzemy pod uwagę jego walory przyrodnicze, architektoniczne, historyczne, kulturowo-społeczne, czy sąsiedzkie relacje ze znajdującymi się wokół instytucjami. Przyglądamy się też uważnie różnym metodom pracy z przestrzenią na Jazdowie. Chcemy w sposób podmiotowy korzystać z zasobów środowiska, nie próbując go ozdabiać (kolonizować) przez sztukę, ale też nie rezygnując z ludzkiej obecności w nim. Park traktujemy jako całościowe przedsięwzięcie site-specific, kadrując jego obraz bardzo szeroko, nie próbując z zasady tworzyć jego jedynej słusznej wizji. Nastawienie na nieustanny rozwój (od dywersyfikacji spojrzenia w trakcie procesu przygotowawczego po testowanie prototypów) dodaje naszym działaniom lekkości – właściwości rozmiękczającej napięcia pojawiające się niemal zawsze w wypadku przeprowadzania zmian w przestrzeni publicznej. Zależy nam przede wszystkim na tym, by miejsce to sprzyjało kreatywności, było otwarte na działania twórcze, wzmacniało odpowiedzialność za środowisko naturalne oraz było po prostu atrakcyjne i przyjemne.
W toku trwających od stycznia 2016 roku spotkań z ekspertami, konsultacji z pracownikami CSW, sąsiedzkimi instytucjami (w ramach spotkań grupy Sąsiedztwo Ujazdów), warsztatów z młodymi menedżerami kultury (studenci Wydziału Zarządzania Kulturą Wizualną ASP w Warszawie) przeanalizowaliśmy stan struktury przestrzennej wokół CSW. Poddaliśmy krytycznej ocenie dotychczasowe pomysły na jej ożywienie, punktując te najbardziej oryginalne. Tworzone podczas ubiegłorocznego „Archipelagu Jazdów” mapy architektoniczne, przyrodnicze, dźwiękowe, czy mapy zabawy, przeformułowaliśmy pod względem potencjałów i barier, próbując przekształcić bariery w wyzwania. Podczas warsztatów projektowych wspólnie z młodymi artystami, architektami i projektantami, pod czujnym okiem architektki Ewy Rudnickiej, a później też gruzińskiego artysty Geli Patashuriego pracowaliśmy nad możliwymi scenariuszami parku i jedną z tych propozycji chcemy zaprezentować tego lata, zapraszając wszystkich do wyrażenia opinii na ten temat.
