Symfonia Fabryki Ursus
reż. Jaśmina Wójcik, Polska 2018, 60'
Fabryka Ursus była jednym z największych zakładów produkcji ciągników w Europie. Przez niemal cały XX wiek stanowiła chlubę polskiego przemysłu. Upadek komunizmu stał się początkiem jej końca. Dziś ursuskie hale świecą pustkami lub popadają w ruinę. Dziesiątki tysięcy biografii pracujących tu ludzi wyrzucono na śmietnik historii.
Artyści zaprosili byłych pracowników zakładu – robotnice, technologów, kierowników, sekretarki – do udziału w eksperymentalnym filmie dokumentalnym, który raz jeszcze ożywiłby fabrykę. Jej byli pracownicy, za pomocą pamięci ciała i dźwięków, odtwarzają jeden dzień pracy zakładu. Tak rodzi się symfonia fabryki Ursus, składająca się z choreografii czynności robotników, kadry technicznej, administracyjnej i kierowniczej, której towarzyszy rekonstruowana przez nich fonosfera przemysłu ciężkiego. Symfonii towarzyszy coś jeszcze: niemal zapomniane wartości związane z erą przemysłową – robotnicza wspólnota, solidarność, etos pracy. Ożywienie fabryki wprawia w ruch rozsiane po całej Polsce traktory, które wyszły z rąk ursuskich robotników. Maszyny przyciągane energią pamięci przybywają do miejsca, w którym się narodziły, by oddać hołd swoim konstruktorom, pracownikom ursuskiej fabryki. Jej zabudowania znikną, lecz ciągniki i robotnicy Ursusa na zawsze pozostaną częścią jego genius loci.
Symfonia Fabryki Ursus jest dokumentem kreacyjnym, wprowadzającym do filmu metody sztuki partycypacyjnej i sztuki ze społecznością. To również film łączący sztukę wideo z choreografią i muzyką eksperymentalną. Przede wszystkim jednak jest to głos za upamiętnieniem fabryki Ursus, kultury przemysłowej i robotniczej, walczący o godność ludzi pracy i politykę historyczną uwzględniającą ich biografie.
