Rozbrajanie języków, rozbrajanie światów – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

Hej Ty! Proszę Pani! Proszę Pana!

Pozornie neutralne zwroty, słowa, którymi zwracasz się do Innych, ale też do Siebie, mogą się okazać bardzo intymne. I bardzo raniące. A co, jeśli w słowniku nie masz ich wcale? Jaki dźwięk wydobędzie się z gardła? Jakie są sposoby rozbrajania języków, by eliminować z nich przejawy przemocy? Co potrafimy pomyśleć i zrozumieć, kiedy jeszcze nie umiemy tego nazwać? I jak języki otwierają się na doświadczenia i głosy wyłaniające się z kolonialnego, patriarchalnego, semantycznego niebytu? Zapraszamy do doświadczenia i rozmowy!

•  
• Rozbrajanie języków, rozbrajanie światów to zdarzenie artystyczne i spotkanie z zaproszonymi do udziału w projekcie Rozbrajając języki rezydentkami U–jazdowskiego. Ich działania w zamkniętej pandemicznym obostrzeniami i ożywianej walką w obronie podstawowych praw kobiet Warszawie to praca nad językiem w procesie zmiany. W procesie jest też wymyślany na nowo wobec ideologicznych zawłaszczeń słów projekt Rozbrajając języki. Duet FRIDGE!EEE_hereo i pisarka Sam Domingo szukają sposobów na zwiększenie zasięgu i wzmocnienie dźwięków i głosów, które choć uciszone, niewypowiedziane i niezrozumiałe dla większości istnieją i wpływają na rzeczywistość.
  • FRIDGE!EEE_hereo zaprezentują improwizowany koncert, będący wariacją na temat wspólnej eksploracji dominującej przestrzeni współczesnego życia towarzyskiego i społecznego. Tą przestrzenią jest cyberprzestrzeń, rzeczywistość ciągłego nasłuchu, z jej nieustającym „szumem”. Dźwiękowy performans i żywa wymiana korzysta z dźwiękowo-radiowo-szpiegowskich urządzeń, takich jak theremin, pluskwy, ze zwarcia urządzeń używanych na co dzień do komunikacji, a przede wszystkim z własnego strumienia wirtualnej i e-mailowej bliskości artystek jako krytycznego zaplecza i podręcznego narzędzia. FRIDGE!EEE_hereo, pracując z dźwiękiem niesłyszalnym dla ludzkiego ucha, ultradźwiękiem czy falami radiowymi, wciąga w strefę audialną to, co na co dzień znamy tylko na poziomie częstotliwości i drgań asymilowanych przez ciało. Amplifikując je do poziomu słyszalnego dźwięku, ucieleśniają i przekodowują ludzkie odczuwanie najbliższego otoczenia.
• Sam Domingo, pisarka i uczestniczka teatralnych działań w rodzinnej Manili, bada doświadczenie niewłaściwego adresowania osób trans, niebinarnych, niedających się przyszpilić heteronormatywnym standardom. Przeprowadzone przez nią w Polsce i na Filipinach, dwóch krajach o kulturze współkształtowanej przez kościół katolicki, rozmowy z osobami niebinarnymi i trans będą punktem wyjścia jej literackiej interwencji dotyczącej dyskryminacji na tle płci biologicznej i kulturowej. Artystka pozwala na wybrzmienie intymnym historiom, często nieopowiadanym dotąd nikomu bądź nigdy niewypowiadanym publicznie. Z trudnych i emocjonalnie krzywdzących doświadczeń swoich rozmówczyń i rozmówców buduje kolektywny głos, będący zaczynem inkluzywnej komunikacji.

• Więcej o artystkach
  • Rhéa Dally
    • interesuje się potencjałem, dzięki któremu dźwięk mógłby stać się językiem politycznym bez granic. Wykorzystuje zwarcia układów instrumentów elektronicznych, tworząc tzw. circuit bending instruments i włączając do swojej pracy różnorodne dyscypliny i gatunki. Próbuje również wykorzystywać ograniczenia językowe – skupiając się na związkach między językiem arabskim i ciągłymi tematami konfliktów powszechnych w jej rodzimym Libanie, na ich związkach z sektarianizmem. Zwarcia układów, poetyka danych i interaktywne wielozmysłowe interfejsy to jej sposób na inicjowanie dialogu opartego na współpracy. Chodzi o to, by połączyć nieobecność i obecność poprzez ekstrapolację ogromnego archiwum informacji z naszych sieci doświadczeń. Żeby rozwinąć umiejętność wykorzystywania dźwięku jako sposobu na zaprzeczenie naszego podejścia do układów obwodów elektrycznych, Dally zaczęła studiować produkcję dźwięku i inżynierię, a następnie kontynuowała naukę w zakresie doradztwa i komunikacji, ponieważ jej proces twórczy zawsze przekładał się na treści w przestrzeniach społecznych.
    • Rezydencja Rhéi jest częścią projektu Rozbrajając języki, finansowanego przez program Unii Europejskiej, Kreatywna Europa.
    •  
  • Freya Edmondes aka Elvin Brandhi
    • improwizatorka, autorka tekstów, artystka dźwiękowa, wizualna i performerka pochodząca z Bridgend w Walii. Jej twórczość jest napędzana przez nomadyczną pracowitość. Pracowała w Libanie, Egipcie, Jordanii, Ugandzie, Senegalu i w Europie. Z nagrań terenowych, taśm, winyli oraz używając instrumentów i wokalu tworzy odbiegające od normy bity. Treść jej pracy jest określona kontekstem i priorytetami komunikacji, poszukiwaniem języka dla charakterystycznych, niewypowiedzianych intensywności nerwowych charakterystycznych dla obecnego momentu. Jej występy z grupą YEAH YOU to przepływ wewnętrznego dialogu w przestrzeń publiczną.
    • Rezydencja Edmones jest częścią projektu Rozbrajając języki, finansowanego przez program Unii Europejskiej, Kreatywna Europa.
    •  
  • Rhéa Dally i Freya Edmondes
    • podczas rezydencji współpracują w celu zbadania cyberprzestrzeni – środowiska, w którym nawiązujemy większość kontaktów towarzyskich – oraz kwestionowania roli użytkownika. Artystki starają się wydobyć efekt psychospołeczny za pomocą strumienia wirtualnej wymiany intymności, rozumianego jako droga do krytycznej analizy tego, co bezpośrednie, jednocześnie próbując rozszyfrować, w którym ze zmutowanych czasów istnieje bezcielesna podmiotowość. Pracują z asyntaktyczną technologią komunikacyjną, analizują estetyczną współpracę użytkowników, codzienne wysiłki mające na celu materializowanie danych i humanizowanie technologii cyfrowej w trakcie digitalizacji ludzkiego życia.
  •  
  • Sam Domingo
    • jest pisarką związaną z teatrem. Urodzona i wychowana na Filipinach, pisze eseje, wiersze i sztuki teatralne. Ukończyła psychologię i kurs literatury angielskiej na Uniwersytecie Ateneo de Manila w 2019 roku. Korzystając z tych doświadczeń, podejmuje tematy wyciszonych narracji dotyczących ludzkiej kondycji, a zwłaszcza osób zmarginalizowanych (społeczność LGBTQ+ i migrująca siła robocza), naszej walki z technologią i problemów społeczno-politycznych w Azji.
    • Jej teksty były publikowane w „International Business Times”, „CORDITE” i lokalnych wydawnictwach literackich. Współpracuje z CODAME, międzynarodową organizacją pozarządową zajmującą się sztuką. W sztukach performatywnych pracowała jako dyrektor techniczny, aktorka i kierowniczka produkcji przy spektaklach wystawianych przez filipińskie grupy teatralne Ateneo ENTABLADO i Tanghalang Ateneo. Brała udział w międzynarodowych konferencjach poświęconych sztuce i kulturze – Harvard Project for Asian and International Relations (HPAIR) 2019, PASINAYA 2019 Festival of the Cultural Center of the Philippines (CCP) w Pasay City oraz ASEAN + 3 Youth Cultural Forum 2019.
    • W październiku 2020 roku była stypendystką Kuratorskiego Programu Rozwoju, organizowanego przez Uniwersytet Filipin, Philippine Contemporary Art Network, PCAN i Japan Foundation w Manili. Jej projekt kuratorski dotyczący Neny Saguil, będący efektem tego programu, zostanie zaprezentowany w Muzeum Vargas w 2021 roku. Obecnie Domingo zajmuje się również poezją ekfrastyczną podczas rezydencji artystycznej online organizowanej przez !GWAK, międzynarodowy kolektyw artystyczny z siedzibą w Wielkiej Brytanii.
•  
• O projekcie 
  • Rozbrajając języki. Jak (od)uczyć się istniejących i stworzyć nowe sposoby wyrazu
    • międzynarodowy projekt poświęcony językowi używanemu przez instytucje sztuki. Zaangażowane w przedsięwzięcie europejskie instytucje kultury chcą współtworzyć wolne od przemocy formy ekspresji i narracje, w ten sposób przyczyniając się do ograniczenia wykluczenia społecznego i kulturowego.
    • Celem projektu jest zrównoważenie urzędowych i dominujących języków przez wprowadzenie do nich sposobów wyrażania opartych na wrażliwości na różnorodność tożsamości, społecznych doświadczeń i dróg emancypacji. Horyzontem naszej pracy nad zmianą języka jest umożliwienie wszechstronnego dialogu we wszystkich sferach życia.  Ważnym elementem tego procesu będzie wspieranie opowieści społeczności marginalizowanych.
    • Jednym z filarów projektu jest stworzenie karty dobrych praktyk. Powstanie również podcast na temat przeciwstawiających się ksenofobii, trans- i homofobii i rasizmowi słowników przyszłości.
•  
• Rozmowy poprowadzą
  • Izabela Smelczyńska
    • muzykolożka, improwizatorka, autorka tekstów o muzyce. Wykonuje eksperymentalną elektronikę solo i w duecie Euphonia Pseudolarix. Grała m.in. na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, Sanatorium Dźwięku, Survival, Musica Privata. Autorka muzyki do słuchowisk, spektakli teatralnych i animacji. Związana z Radiem Kapitał, „Ruchem Muzycznym”, „Glissandem”, „Przekrojem” i  „Dwutygodnikiem”. Autorka książki Poza rejestrem. Rozmowy o muzyce i prawie autorskim;
  • Sandra Frydrysiak
    • kulturoznawczyni, socjolożka pracująca naukowo w obszarach gender studies, dance studies oraz new media studies. Wykładowczyni w Katedrze Kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS w Warszawie, Katedrze Kulturoznawstwa UMK w Toruniu oraz w Zakładzie Tańca UMFC w Warszawie. Członkini Interdyscyplinarnego Centrum Badawczego Humanities/Art/Technology UAM. 
•  
• Projekt Rozbrajając języki. Jak (od)uczyć się istniejących i stworzyć nowe sposoby wyrazu jest owocem partnerskiej współpracy Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (Polska), Fundacji Inna Przestrzeń (Polska), BOZAR (Belgia) i Kulturen in Bewegung (Austria).