Ambasada
Wystawa Ambasada przekształca przestrzeń galerii w tymczasową placówkę dyplomatyczną fikcyjnego, neomonarchistycznego bytu politycznego. Projekt stanowi krytyczne studium współczesnych fantazji o alternatywnych formach organizacji społecznej, inspirowanych ideą network state — cyfrowo zrodzonego państwa opisanego przez Balajiego Srinivasana, przedsiębiorcy i teoretyka z Silicon Valley, gdzie wspólnoty online budują własne, zdecentralizowane instytucje (m.in. w oparciu o blockchain), konsolidują kapitał i koordynację w chmurze, a następnie dążą do realnej sprawczości w świecie fizycznym, np. zdobywając terytorium i dążąc do uznania dyplomatycznego.
Artystka podejmuje eksperyment myślowy: co się stanie, gdy dosłownie zastosujemy te technoutopijne koncepcje? Inspiracją dla projektu stało się rzeczywiste wydarzenie: luksusowy bal zorganizowany przez Polymarket (platformę zakładów opartą na blockchainie) podczas wieczoru wyborczego 2024 w Nowym Jorku. Na tej imprezie nowa elita technologiczna świętowała w arystokratycznej oprawie, przekształcając politykę w spektakl i okazję do spekulacji finansowej.
Projekt celowo łączy język startupowego futuryzmu z estetyką późnej arystokracji, oddając paradoksalną popularność idei neoreakcyjnych w środowiskach technologicznych. Neoreakcjonizm to ruch intelektualny kwestionujący demokrację liberalną i postulujący powrót do bardziej hierarchicznych form władzy — często przy użyciu najnowszych technologii.
Idea budowania państwa od zera nie jest nowa. Kiedyś była domeną anarchistycznych eksperymentów i autonomicznych stref tymczasowych, jak historyczny przykład „Wozu Drzymały”, polskiego symbolu oporu, który stał się mobilną enklawą poza kontrolą zaborcy. Dziś przyciąga tych, którzy rozczarowani tradycyjnym modelem państwa, szukają high-techowego resetu polityki.
Kat Zavada świadomie konfrontuje swoją perspektywę z wizją Srinivasana. To zderzenie pozwala zadać niewygodne pytania: Dla kogo jest ta nowa polityka? Czy granularyzacja polityczna — rozpad na coraz mniejsze, wyspecjalizowane wspólnoty — to odpowiedź na współczesne problemy, czy ich pogłębienie? A co jeśli ten cyfrowy eksperyment monarchistyczny, stworzony częściowo jako krytyka, okaże się... działać?
Ambasada nie oferuje prostych odpowiedzi. To laboratorium polityczne, przestrzeń testowania idei wykraczających poza zdrowy rozsądek, gdzie wirtualne, przeplatając się z fizycznym, tworzy nowe formy wyobraźni politycznej.
W dialogu z JEŚLI/TO, równolegle i sąsiadująco, projekt przyjmuje formę warunku i następstwa: „jeśli” przyjmujemy założenia koncepcji network state, „to” obserwujemy ich realne skutki dla wspólnoty, instytucji i przestrzeni.
- Kat Zavada
- artystka, badaczka i kuratorka sztuki cyfrowej, członkini kolektywu Nerdka. W ramach doktoratu na ASP w Krakowie bada technofeudalizm i „cyfrowe monarchie”, a w praktyce twórczej eksploruje postpracę, postkolonializm regionu, neofeudalizm i politykę danych. Tworzy eseje wideo, dźwięk i performans, pokazywane w całej Europie.
