W samym centrum uwagi, część 4 – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski

W samym centrum uwagito wielomiesięczny projekt poświęcony polskiej sztuce współczesnej, trwający od listopada 2005 do lipca 2006. Dziewięć kolejnych części projektu składa się z blisko trzydziestu wystaw indywidualnych, pokazów, projekcji filmowych i akcji publicznych. Uczestniczą w nim artyści, którzy w debiutowali po 1989, obecnie zaś należą do najbardziej aktywnych i kreatywnych postaci polskiej sztuki.

Część czwarta projektu komentuje polską rzeczywistość okresu transformacji, mechanizmy późnego kapitalizmu i współczesnej kultury zdominowanej przez mass media. Artyści wykorzystują materiały i strategie funkcjonujące w otaczającej nas ikonosferze komunikacyjno-informacyjnej, takie jak fragmenty tekstów z gazet (Sawicka), plakaty czy billboardy (Twożywo), wykresy, statystyki, tabele i sondaże charakterystyczne dla marketingowej perswazji (Górecki).

Jadwiga Sawicka posługuje się motywami, którym nadaje znaczenie komunikatu artystycznego w wyniku oderwania ich od pierwotnych ról. Urywki zdań z języka codzienności, z informacji prasowych, reklam czy z potoku narracji telewizyjnej maluje na płótnie, drukuje na papierowych banderolach, transparentach i billboardach, pokrywa nimi powierzchnie pustych paczek, ołówków lub opakowań cukierków. Puste, pozbawione treści ludzkiej obecności ubrania utrwala na fotografiach lub maluje na podobnym, jak użyte do ekspozycji słów, mdławo różowym tle. Efekt obcości potęgowany jest zastosowaniem projekcji filmowej.

Głównym terenem działania duetu Twożywa jest artystyczny off – niezależne akcje i działania w przestrzeni publicznej i internecie. Wystawa w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski jest pierwszą dużą instytucjonalną prezentacją Twożywa. Archiwum to systematyczna i zmasowana dokumentacja różnorodnej działalności duetu – billboardów, plakatów, ilustracji, wlepek, akcji w przestrzeni publicznej, filmów animowanych, projektów internetowych i słuchowisk. Telementarz to unikalne autorskie wydawnictwo, książka, w której ujawnia się zarówno fascynacja artystów sztuką typografii, jak i ich krytyczna refleksja nad współczesną kulturą.

Zaangażowana społecznie sztuka Ryszarda Góreckiego operuje charakterystyczną oszczędną i zdyscyplinowaną formą, która nawiązuje do dominującej dziś stylistyki wzornictwa przemysłowego (designu opakowań, druków reklamowych, logotypów, specyficznej estetyki wyposażenia biur). Świat z obrazów i murali Góreckiego jest podwójnie sztuczny: jako artefakt i jako obraz zbudowany z elementów przetworzonych, istniejących już we współczesnym środowisku, nasyconym przedmiotami i wzorami wyprodukowanymi przez maszyny i media elektroniczne. Artysta sygnalizuje nie tylko zagrożenia społeczne, ale także pokazuje, do jakiego stopnia na co dzień zanurzeni jesteśmy w sztuczności, w schematach i modelach organizujących nam życie, nie zdając sobie do końca sprawy, jak bardzo pozorna jest nasza wolność wyboru. 

• Kurator
  • Jarosław Suchan