Zuzanna Czebatul
TRIP CITY
Człowiek potrzebuje fikcji. Tylko dzięki wierze we wspólne fikcje mogły powstać społeczeństwa, religie, narody. Systemy ufundowane na solidarnym skierowaniu spojrzenia w tę samą stronę. Większości dające ulgę utożsamienia z potężniejszą sprawą. Mniejszości – poczucie wykluczenia. Na tym polega separatystyczna moc języka, flag, pomników. Władza sprawowana jest na poziomie symbolicznym – poprzez autorytarnie wtłaczane w przestrzeń publiczną obrazy i obiekty, za pomocą których pisana jest historia. Władza zależy od kolektywnych fikcji. Dla kształtowania opinii publicznej znaczenie mają zresztą nie tyle fakty, ile potencjał emocjonalny komunikatu i to, jak rezonuje on z przekonaniami odbiorcy. Na tym polega współczesna kultura polityczna. To dlatego coraz rzadziej udaje się odróżnić rzeczywistość od halucynacji.
TRIP CITY to pejzaż site-specific o psychoaktywnym zabarwieniu. Zuzanna Czebatul odczytuje z przestrzeni publicznej nastroje społeczno-polityczne, przechwytuje obiekty materialne, dekonstruuje je i wprowadza w nowe konteksty, zmieniając ich sens. Bada miasto, koncentrując się na jego newralgicznych punktach. W przeskalowanych, obciętych głowach pluszowych bestii, tworzących blok rzeźb Frequency Respond Test (Harry & Paul) lokuje ideę spłyconego zbyt prostym rozumowaniem konfliktu bez szansy na dialog. Konfliktu, który przestał być konstruktywny, bo jego strony przedkładają konfrontację fizyczną nad werbalną.
W cyklu New Republic, zdejmując z pomników fragmentaryczne odlewy, umownie rozbija je na kawałki – rozmontowuje tym samym ich symboliczną władzę i projektowaną przez nie kolektywną tożsamość kulturową. Każe się tej tożsamości od nowa formować. Dopełniającym cykl muralem odsyła z kolei do ekspresjonistycznych filmów z początku XX wieku – w krytycznym dla historii Europy momencie to one pomagały oswoić lęk i negocjować granice realności. Czebatul również te granice negocjuje – TRIP CITY to zniekształcona rzeczywistość o zwiększonym ładunku emocjonalnym. Traktując historię jako obszar wiedzy szczególnie podatny na manipulacje, artystka podważa i odrzuca mechanizmy rządzące sferą publiczną oraz zdrapuje z niej ideologiczny osad.
