Re–Directing: East 2018
Gościnność
Od 3 czerwca do 8 lipca w U–jazdowskim odbywa się szósta edycja Re–Directing: East – międzynarodowego seminarium kuratorskiego, którego tematem przewodnim jest „gościnność”.
Spotkanie, wymiana, uczenie się od siebie nawzajem i kolektywne krytyczne badanie to podstawowe narzędzia pracy w ramach rezydencji kuratorskich w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Uczestniczki i uczestnicy tegorocznego seminarium zostali wybrani w otwartym naborze i pochodzą z różnych miejsc na świecie – z Brazylii, Rosji, Estonii, Polski i Wielkiej Brytanii. Działają w poszerzonym polu praktyk kuratorskich, pracując w instytucjach i poza nimi. Ich metody pracy sytuują się na przecięciu praktyki, teorii, aktywizmu i edukacji.
Hasło re–directing, czyli „reorientacja”, odnosi się do zadania stworzenia środowiska, w którym dochodzi do wymiany intelektualnej ponad geopolitycznymi podziałami. „Wschód” przywołuje początkową koncepcję rezydencji kuratorskich, które skierowane były do uczestników z Europy Wschodniej, Bliskiego Wschodu i Azji.
W ramach Re–Directing: East przez cały czerwiec trwa debata o gościnności w kontekście praktyk kuratorskich, artystycznych i instytucjonalnych. Czy w środowisku sztuki możliwa jest rzeczywista gościnność? W jaki sposób gościnność i troska mogą zostać uaktywnione jako strategie oporu wobec opresyjnych struktur i systemów? Czy w czasach, w których żyjemy, można coś zmienić poprzez zdarzenie artystyczne?
Gościnność jest jednym ze stałych wątków w programie rezydencji prowadzonym od wielu lat przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. U–jazdowski zarówno przyjmuje twórców z Polski i całego świata, zapewniając im wsparcie kuratorskie w badaniach i produkcji, jak i organizuje wyjazdy polskich twórców i twórczyń.
Jacques Derrida, analizując etymologię słowa gościnność w języku francuskim, opisał ambiwalencję tkwiącą w tym pojęciu. Łacińskie słowo hospes oznacza jednocześnie gospodarza, gościa i cudzoziemca, zaś hostis oznacza zarówno przybysza, obcego, jak i wroga. Derrida zaproponował neologizm hostipitalité – wrogościnność, wskazujący na złożoność relacji między gospodarzem i gościem.
Instytucje rezydencyjne zmieniają metody pracy w odpowiedzi na zmieniające się praktyki twórców, zaś artyści i kuratorzy coraz częściej nie pozostają obojętni wobec współczesnych problemów politycznych, ekonomicznych i społecznych. W czasach wzmożonych migracji, podziałów społecznych, nasilenia się nastrojów nacjonalistycznych oraz szerzenia się populistycznego języka, odwołującego się do podziału na my i obcy, warto wrócić do idei gościnności i badać jej potencjał w kontekście sztuki i jej instytucji.
Film: Marta Wódz
