Codzienne formy oporu
-
04/10 (piątek)
- 17:00–18:15
- Permanentna tymczasowość. Poszukiwanie gospodarza
- [Permanent Temporariness & Looking for a Host]
- Sandi Hilal, DAAR
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Pracownia
-
Permanentna tymczasowość to okoliczność wymuszająca na człowieku nieustanne funkcjonowanie w charakterze gościa. Problem ten dotyka obecnie nie tylko uchodźców – liczba osób żyjących z dala od swego miejsca urodzenia wciąż rośnie. Poczucie alienacji i braku przynależności, prekariat na rynku pracy oraz brak dostępu do świadczeń publicznych dają się we znaki współczesnym społeczeństwom w wielu segmentach. Suma wymienionych czynników skutkuje formą bytowania, w której wszystko jest przejściowe, i w której działalność polityczna czy zaangażowanie społeczne zostają zepchnięte na dalszy plan.
-
-
18:15–19:15
- Kamienie w konflikcie
- [On Stones in Conflict]
- Wim Catrysse, Karolina Grzywnowicz, Sandi Hilal
- Dyskusja moderowana przez Annę Ptak
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Pracownia
-
Punktem wyjścia rozmowy są współczesne próby opisu rzeczywistości konfliktu o charakterze militarnym, ekonomicznym czy politycznym przez pryzmat materialności terytorium, którego dotyczy konflikt. Czy perspektywa aktywizmu, sztuki i polityki jest zbieżna w jego rozumieniu? Czy ślad geologiczny, architektura, gleba mogą zastąpić pojęcia strony, przemocy czy ocalenia?
-
-
21:30–00:00
-
Lud bez poezji to lud pokonany
- [A People with No Poetry is a Defeated People]
- DJ set Timo Tuhkanen
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Laboratorium, Sala im. W. Krukowskiego
-
Timo Tuhkanen przygotował performans muzyczny z myślą o relaksie i tańcu z jednej strony, a z drugiej – ukazujący różnorodność palestyńskich praktyk muzycznych i dźwiękowych. Artysta wykorzystał własne nagrania, dokonane w terenie podczas rezydencji w Ramallah latem 2019, utwory ze znalezionego w Betlejem odtwarzacza MP3 oraz materiały pochodzące z różnych innych źródeł w Palestynie. Usłyszymy tu wszystko od techno po współczesną muzykę klasyczną – improwizację, rap, trap, kojące kompozycje fortepianowe, komunistyczne orkiestry marszowe, protest-songi czy minimal nagrany z wykorzystaniem syntezatorów analogowych i aparatów perkusyjnych. Podczas wydarzenia dostępna będzie kompletna lista utworów wykorzystanych w performansie.
-
-
-
-
05/10 (sobota)
- 14:00–15:30
- Chłopski opór, wspólna ziemia i osadnictwo – dawniej i dziś
- [Peasant Resistance, Communal Land, and Settlement — then and now]
- Salim Tamari, Instytut Studiów Palestyńskich
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Laboratorium, Sala Kolebkowa
-
Powrócimy tu do newralgicznego okresu prywatyzacji ziemi oraz penetracji Palestyny przez europejski kapitał i osadników z Europy. Dochodziło wtedy do osadzania w więzieniach mieszkańców wsi, którzy sprzeciwiali się postępującym procesom przekształceniowym na palestyńskiej prowincji, prowadzącym do zastąpienia wspólnot ziemskich rozległymi sprywatyzowanymi majątkami. Przypadek Abu-Szuszy dał początek serii konfrontacji pomiędzy ludnością wiejską a osadnikami. Jej zwieńczeniem był chłopski zryw, który miał miejsce w latach 1936-1939, jednak spór między palestyńskimi rolnikami i osadnikami trwa w różnych formach do dziś.
-
- 16:00–17:30
- Formy oporu we wspólnocie i sztuce
- [Forms of Resistance in Collectivity and Arts]
- Jaśmina Wójcik, Jumana Emil Abboud, Mohammad Saleh
- Dyskusja moderowana przez Dominikę Blachnicką-Ciacek
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Laboratorium, Sala Kolebkowa
-
Każdy, kto dotrze do posterunku kontrolnego Kalandia między Jerozolimą a Ramallah, zauważy duże graffiti umieszczone na izraelskim murze separacyjnym – hasło: „Żyć znaczy stawiać opór”. Takie właśnie pojmowanie oporu, jako codziennej formy przetrwania pomimo brutalności izraelskiej kolonizacji, jest fundamentem palestyńskich starań o godne życie pod okupacją. Palestyńczycy często stosują pojęcie sumud dla określenia różnorodnych praktyk odzwierciedlających wytrwałość i niepoddawanie się. Lila Abu-Lughod, amerykańska badaczka o palestyńskich korzeniach, głośno apelowała o to, by nie idealizować górnolotnych, zmaskulinizowanych przeważnie koncepcji oporu, ale skupić się na oddolnych, wplecionych w rytm życia codziennego przejawach sprzeciwu. Wraz z panelistami przyjrzymy się temu, w jaki sposób indywidualni artyści i inicjatywy zbiorowe dają oddźwięk i przetwarzają twórczo różnorakie formy oporu w Palestynie.
-
- 18:00–19:30
- Strategie funkcjonowania instytucji kultury w sytuacji niedoboru: jaki jest potencjał instytucji kultury w dzisiejszych czasach?
- [Strategies for the Operation of Cultural Institutions in a Situation of Deficiency: What is the Potential of Culture Institutions Nowadays?]
- Jarosław Lubiak, U–jazdowski
- Juha Huuskonen, HIAP
- Khaldun Bshara, RIWAQ
- Salim Tamari, Instytut Studiów Palestyńskich
- Sally Abu Baker, Miasto Ramallah
- Dyskusja moderowana przez Bognę Świątkowską, Fundacja Bęc Zmiana
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Laboratorium, Sala Kolebkowa
-
Instytucje funkcjonujące w życiu społecznym odgrywają rolę stabilizującą. W sytuacji niedoboru równowagi i nadmiaru niepewności stają się szczególnie ważne. Rola instytucji kultury zmienia się wraz ze wzrostem napięć w otoczeniu, w którym przychodzi jej funkcjonować. Potencjał sformalizowanych podmiotów, zaopatrzonych w siedziby, pracowników, budżety jest paradoksalnie wcale nie większy w czasach turbulencji niż siła nieformalnych, efemerycznych działań, które często są strategią przyjmowaną przez artystów. Czy instytucje kultury radzą sobie z wyzwaniami, jakie tworzą napięcia społeczne o podłożu politycznym, światopoglądowym, religijnym? Jakie jest ich rzeczywiste, a nie wyobrażone, miejsce w życiu społecznym? Czy swoją dynamiką nadążają za światem, który chcą opisywać, zmieniać, współtworzyć?
-
-
- 20:00–22:00
- Stacja Fermentacja: Stół
- [Fermentation Station: the Table]
- Performans Mirny Bamieh, Palestine Hosting Society
- Wymagana rejestracja. Pula miejsc została wyczerpana
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Pracownia
-
Stacja Fermentacja to przestrzeń kuchenna i spiżarnia, w których Palestine Hosting Society będzie zgłębiać tradycje i praktyki fermentacyjne. Na przestrzeni pobytu rezydenckiego na przełomie roku 2019 i 2020 specjalnie przygotowana kuchnia w U–jazdowskim stanie się laboratorium przepisów fermentacyjnych. Stanowią one świetny punkt wyjścia do refleksji, które – mając za początek szklany słój – zmierzają ku zagadnieniom takim jak śmierć, ponowne narodziny, strach, relacje międzyludzkie, społeczność oraz ekosystemy, które upływ czasu przekuwają w przemianę. Podczas spotkania członkowie Palestine Hosting Society zgromadzą odbiorców przy stole, by następnie podjąć ich performatywną kolacją będącą wyrazem refleksji po pierwszym etapie drogi badawczej obejmującej poznawanie wielu gatunków.
-
-
-
06/10 (niedziela)
- 16:00–17:30
- Miejskość i biotop. Logika podziału przestrzeni w Palestynie i jego wpływ na społeczeństwo
- [Urbanity and Biotope. Understanding the Logic Behind Division of the Space in Palestine and Its Influence on Society]
- Khaldun Bshara, RIWAQ
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Pracownia
-
Od swego powołania w 1991 roku RIWAQ troszczy się nie tylko o restaurowanie historycznych przestrzeni i budowli w Palestynie, ale także o przywracanie praktyk, którym miejsca te służyły. Wyraźne zarysowanie i odtworzenie dawnych praktyk pozwala restaurującym przekształcać dziedzictwo architektoniczne w zbiór symboli. Jednoznacznie sformatowana forma estetyczna sprawia, że dany symbol może służyć działalności politycznej. Praktyki przestrzenne w kontekście kolonizacji to zatem formy dialogiczne, które nie stanowią dosłownych przedstawień zjawisk, lecz są twórczym wyrazem zaangażowania w politykę.
-
-
- 17:45–19:15
- Miejskość i biotop z perspektywy artysty
- [Urbanity and Biotope from the Artist’s Perspective ]
- Ahmad Alaqra, Joanna Rajkowska, Wisam Sharabati
- Dyskusja moderowana przez Simone de Iacobis, Centrala
- Miejsce: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Pracownia
-
Choć dzielimy miasta z innymi istotami, zapominamy często, że nie jesteśmy ich jedynymi mieszkańcami. Współdzielimy przestrzeń z roślinami, owadami, ssakami i rybami w ramach transformowalnego środowiska, podlegającego zmianom pod wpływem sił przyrody i zmian klimatu. Myślenie o relacjach i interakcjach w kategoriach biotopu jest pełniejsze i bardziej złożone niż tradycyjna optyka urbanistyczna. Wychodząc od koncepcji przywracania dzikości, pomówimy o strukturalnych napięciach między ekologią a kształtowaniem miejskiego krajobrazu oraz wzajemnej relacji kapitalizmu i sztuki współczesnej.
-